Cho`l tuproqlari eroziyasi muommolari va ularni oldini olish

Ushbu kitob O'zbekistonning cho'l mintaqalaridagi tuproq eroziyasi muammolarini va ularni oldini olish yo'llarini o'rganadi. Unda tuproqshunoslikning rivojlanish tarixi, tuproq hosil bo'lish jarayoni, tadqiqot sharoitlari va uslublari, cho'l tuproqlarining turlari (sur qo'ng'ir, taqirli, qumli), eroziyaning turlari (suv, shamol), eroziyaning rivojlanish sharoitlari, tuproq eroziyasi muammolari va ularni oldini olish tadbirlari, xulosa va tavsiyalar keltirilgan. Kitob qishloq xo'jaligi mutaxassislari, talabalar va ushbu mavzuga qiziquvchilar uchun mo'ljallangan.

Asosiy mavzular

  • Tuproqshunoslikning rivojlanish tarixi: Tuproqshunoslik fanining shakllanishi, olimlarning tuproq haqidagi qarashlari va ilmiy izlanishlari, O'zbekistonda tuproqshunoslikning rivojlanishi.
  • Tuproq paydo bo'lish jarayoni: Tuproqning fizik, kimyoviy va biologik jarayonlar natijasida hosil bo'lishi, tuproq hosil bo'lishida asosiy omillar, tog' jinslarining nurashi, tirik organizmlarning ta'siri.
  • Tadqiqot natijalari: Cho'l tuproqlarining turlari: O'zbekiston cho'l hududidagi asosiy tuproq tiplari (sur qo'ng'ir, taqirli, qumli), ularning xususiyatlari, tarkibi, tarqalishi va ulardan foydalanish imkoniyatlari.
  • Eroziyaning turlari va keltiradigan zarari: Eroziyaning ta'rifi, turlari (suv, shamol, antropogen), eroziyaning qishloq xo'jaligiga va ekologiyaga keltiradigan zarari, eroziyaga qarshi kurashish zaruriyati.
  • Cho'l tuproqlarida suv eroziyasi: Suv eroziyasining cho'l tuproqlariga ta'siri, yuzaga kelish sabablari, suv eroziyasining turlari (yuza, jarlik), suv eroziyasiga qarshi kurash choralari.
  • Cho'l tuproqlarida shamol eroziyasi: Shamol eroziyasining cho'l tuproqlariga ta'siri, yuzaga kelish sabablari, shamol eroziyasiga qarshi kurash choralari (o'rmon melioratsiyasi, qumlarni mustahkamlash).
  • Eroziyaning rivojlanish sharoitlari: Eroziyaning rivojlanishiga ta'sir etuvchi tabiiy va antropogen omillar (iqlim, relef, noto'g'ri foydalanish), eroziyaning oldini olish uchun sharoitlar.
  • Cho'l tuproqlari eroziyasi muommolari va ularni oldini olish: Cho'l tuproqlari eroziyasi bilan bog'liq muammolar, ularni hal etish yo'llari, profilaktik, umumiy va maxsus chora-tadbirlar.