Коллоидная химия
Ushbu kitob kolloid kimyo masalalariga bag'ishlangan bo'lib, unda dispers sistemalar, ularning klassifikatsiyasi, olinishi, tozalanishi, molekulyar-kinetik va optik xususiyatlari, elektr yuzasi hodisalari va struktura-mexanik xususiyatlari batafsil yoritilgan. Shuningdek, kitobda kolloid sistemalarning barqarorligi, ularning xususiyatlarini o'lchash usullari va kolloid kimyo amaliyotida qo'llanilishi kabi mavzular ham ko'rib chiqilgan. Kitob laboratoriya mashg'ulotlari, savollar, amaliy masalalar va izohli lug'at bilan to'ldirilgan bo'lib, talabalar va kolloid kimyo sohasida bilimini oshirmoqchi bo'lgan mutaxassislar uchun mo'ljallangan.
Asosiy mavzular
- Dispers sistemalarning klassifikatsiyasi: Dispers sistemalar dispers faza zarrachalarining o'lchamiga, agregat holatiga va fazalararo o'zaro ta'sir xarakteriga ko'ra tasniflanadi. Qo'pol dispers, o'rta dispers, yuqori dispers sistemalar, nanodispers sistemalar va boshqa turlari mavjud.
- Kolloid sistemalarni olish va tozalash: Kolloid sistemalarni olishning disperslash va kondensatsiya usullari ko'rib chiqiladi. Disperslash usullari qattiq yoki suyuq moddalarni maydalashni o'z ichiga oladi, kondensatsiya usullari esa molekulalarning agregatlanishiga asoslangan. Bundan tashqari, kolloid sistemalarni dializ, elektro-dializ va ultrafiltratsiya orqali tozalash usullari ham muhokama qilinadi.
- Molekulyar-kinetik xususiyatlar: Kolloid sistemalarning Broun harakati, diffuziya, osmotik bosim va sedimentatsion barqarorlik kabi molekulyar-kinetik xususiyatlari yoritilgan. Bu xususiyatlar kolloid zarrachalarning harakati va termodinamik xususiyatlari bilan bog'liq.
- Optik xususiyatlar: Kolloid sistemalarning yorug'likni sochish, yutish va sinishi kabi optik xususiyatlari ko'rib chiqiladi. Shuningdek, ultramikroskopiya, elektron mikroskopiya, nefelometriya va turbidimetriya kabi optik tadqiqot usullari ham yoritilgan.
- Elektryuzasi hodisalari: Kolloid zarrachalarning elektryuzasi, elektroosmos, cho'kish va oqim potensiallari kabi elektrik xususiyatlari muhokama qilinadi. Ikki qavatli elektr qatlamining tuzilishi, uning zarrachalarning barqarorligiga ta'siri, shuningdek, dzeta-potensialga ta'sir etuvchi omillar ham yoritilgan.
- Struktura-mexanik xususiyatlar: Kolloid sistemalarning viskozitesi, plastikligi, elastikligi va mustahkamligi kabi struktura-mexanik xususiyatlari, shuningdek, tiksotroplik va sinerezis hodisalari yoritilgan. Strukturalanishning kelib chiqishi va o'ziga xos xususiyatlari muhokama qilinadi.