Развитие вегетативных функций и их регуляция
Ushbu kitobda inson organizmining o'sishi va rivojlanishi davrida vegetativ funktsiyalar, xususan, qon aylanishi, nafas olish va boshqa hayotiy jarayonlarining o'ziga xos xususiyatlari ko'rib chiqiladi. Kitobda bolalar va o'smirlarning fiziologik ko'rsatkichlari, ularning yoshga bog'liq o'zgarishlari, shuningdek, jismoniy mashqlar va turli sharoitlarga moslashish mexanizmlari batafsil tahlil qilingan. Bundan tashqari, qon tarkibi, yurak-qon tomir sistemasi, nafas olish organlarining tuzilishi va funksiyalari, hamda ularning yoshga qarab o'zgarishi haqida ma'lumotlar keltirilgan. Kitob tibbiyot xodimlari, biologiya o'qituvchilari va talabalar uchun mo'ljallangan bo'lib, inson fiziologiyasi va bolalar organizmining o'ziga xosliklarini chuqur o'rganishga yordam beradi.
Asosiy mavzular
- Qonning yoshga bog'liq o'zgarishlari: Qon miqdori, zichligi, yopishqoqligi, gemoglobin miqdori, eritrotsitlar va leykotsitlar sonining yoshga qarab o'zgarishi. Bolalarda qonning shaklli elementlari va plazma nisbati, shuningdek, gemopoezning o'ziga xosliklari.
- Yurak-qon tomir sistemasining yoshga bog'liq o'zgarishlari: Yurak hajmi, massasi, qisqarishlar soni, sistolik va diastolik bosimning yoshga qarab o'zgarishi. Bolalarda yurakning tuzilishi va joylashuvi, elektrokardiogramma ko'rsatkichlarining o'zgarishi.
- Nafas olish sistemasining yoshga bog'liq o'zgarishlari: O'pka hajmi, nafas olish chastotasi, nafas olish hajmi, daqiqalik hajmning yoshga qarab o'zgarishi. Bolalarda o'pkaning tuzilishi, alveolalar soni va hajmining o'zgarishi, nafas olish harakatlarining o'ziga xosliklari.
- Jismoniy yuklamalarga moslashish: Bolalar va o'smirlarda jismoniy yuklamalarga yurak-qon tomir va nafas olish sistemalarining javobi. Trenirovka ta'siri ostida yurakning adaptatsion o'zgarishlari, funktsional imkoniyatlarning o'zgarishi.
- Qon aylanishini boshqarishning yoshga xos xususiyatlari: Bolalarda simpatik va parasimpatik nervlarning ta'siri, vagus nervining roli. Yoshga qarab yurak faoliyatini boshqarish mexanizmlarining o'zgarishi.