Materialshunoslik

Ushbu kitob materialshunoslik fanining turli aspektlariga bag'ishlangan bo'lib, unda metallar, qotishmalar, polimerlar va kompozit materiallarning tarkibi, tuzilishi, xossalari va qo'llanilishi batafsil yoritilgan. Kitob material tanlash, ularni qayta ishlash texnologiyalari va sifat nazorati masalalariga ham e'tibor qaratadi.

Asosiy mavzular

• Materialshunoslik fanining maqsadi va predmeti: Ushbu mavzuda materialshunoslik fanining maqsad va vazifalari, uning mashinasozlikdagi o'rni, shuningdek, mashinasozlikda ishlatiladigan metallar va qotishmalar hamda ularning xossalari ko'rib chiqiladi.
• Materiallarning tuzilishi va xossalari to'g'risida ma'lumot: Ushbu mavzu metall va metallmas materiallar orasidagi farqni, qora va rangli metallarni, shuningdek, metallarning ichki tuzilishi va xossalarini o'rganadi.
• Qotishmalar nazariyasining asoslari: Ushbu mavzuda qotishmalar, ularning holat diagrammalari va tuzilishi, komponentlarning qattiq holida mexanik aralashmasi, bemvchi qotishmaning holat diagrammasini tuzish, fazalar miqdorini aniqlash va faza qoidasi haqida tushunchalar beriladi.
• Kotishmalarni xolat diagrammasi: Metallarning kristallanish grafigi, kotishmalarni xolat diagrammasi va Temir uglerod xolat diagrammasini strukturalari haqida ma'lumotlar beriladi.
• Rangli metallar va ularning kotishmalari, rangli metallar ishlab chikarish: Mis metallurgiyasi, Aluminiy olish texnologiyasi, Magniy ishlab chikarish va Titan ishlab chikarish kabi mavzularni qamrab oladi. Ularning texnologiyasi haqida tushunchalar beriladi.
• Kora metallar: Chuyan olish uchun ishlatiladigan materiallar,Domna pechini tuzilishi va ishi,Domna pechda sodir buladigan fizik ximik jarayonlar,Domna pechini maxsulotlari va Domna pechining iktisodiy kursatkichlari haqida ma'lumotlar beradi
• Sanoatda pulat ishlab chikarish: kislorodli konvertorlarda pulat olish,Marten pechlarida pulat olish va Elektr pechlarida pulat olish usullari haqida so'z yuritiladi
• Pulatlarni koliplarga quyish va Pulat kuymalarni sifatini oshirish: Suyuk pulatlarni koliplarga quyish,Pulat kuymalarni tuzilishi va nuksonlari va Pulat kuymalarni sifatini oshirish usullari o'rganiladi
• Metallarni yoyish: Metallarni yoyishni moxiyati va uni fizik-ximik xossalarini uzgarishi,Zagotovkalarning juvalar orasidan utish sharti,Prokat stanlarini tuzilishi va ishi,Soft prokat ishlab chikarish texnologiyasi,Trubalarni yoyish haqida so'z boradi
• Metallarni bolgalash.: Metallarni bolgalash,Metalni bolga bilan urib, zarur shaklga keltirish bolgalash deb ataladi,Metallarni chuzish va presslash
• Metallarni shtamplash.: Materiallarni shtamplash,Metall va qotishmalarning plastik deformatsiyalash to'g'risida umumiy ma'lumotlar,Puxtalanish va qayta kristallanish xodisasi haqida ma'lumot beriladi
• Kuymachilikni maxsus usullari. Kuymachilikda texnik nazorat.: Metall koliplarga kuyish, Bosim ostida kuyish, Markazdan kochirma usulda kuyish, Eruvchan modelp buyicha kuyma olish, Pust koliplarga kuyma olish haqida ma'lumotlar beriladi
• Sterjen tayyorlash texnologiyasi, kuyish sistemasi. Suyuk metallar uchun pechlar.: Sterjenni vazifasi va tarkibi,Sterjenni tayyorlash,Sterjenni kuritish,Kuyish sistemasi,Vagrankani tuzilishi va ishlashi hamda Suyuk metallni xossalari haqida ma'lumot beriladi