Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari
Ushbu kitob oksidlanish-qaytarilish reaksiyalariga bag'ishlangan bo'lib, ularning usullari, titrlash, oksidlovchilar va qaytaruvchilar bilan ishlash, turli xildagi titrlash usullari, oksidlanish-qaytarilish potensiallari, ekvivalent nuqta, indikatorlar, permanganatometriya, yodometriya, dixromatometriya kabi mavzularni qamrab oladi.
Asosiy mavzular
- Oksidlanish-qaytarilish usullari: Oksredmetriya usullarida oksidlovchilar va qaytaruvchilarning eritmalari ishlatiladi. Usullar oksidlovchilar (oksidimetriya) va qaytaruvchilar (reduktometriya) bilan titrlashga bo'linadi.
- Oksredmetrik titrlash egri chiziqlari: Titrlash davomida oksidlanish-qaytarilish potensiali o'zgaradi. Ushbu o'zgarishlar titrlash egri chiziqlarini hosil qiladi. Potensial Nernst tenglamasi orqali hisoblanadi.
- Taxminiy qaytarish hamda oksidlash usullari: Ushbu usullar aniqlanadigan moddani ma'lum oksidlanish darajasiga o'tkazishni talab etadi. Ba'zi qaytaruvchilar (SO2, H2SO3) va ularning xususiyatlari ko'rib chiqiladi.
- Ekvivalent nuqta. Indikatorlar: Oksidlanish-qaytarilish usullarida ekvivalent nuqta titrlanuvchi modda yoki titrant rangining o'zgarishiga qarab aniqlanadi. Permanganatometriya va yodometriya kabi usullarda indikatorlar muhim rol o'ynaydi. Oksred indikatorlar va ularga qo'yiladigan talablar muhokama qilinadi.
- Oksredmetriya usullarining sinflanishi: Oksredmetrik analiz permanganatometriya, yodometriya, dixromometriya, va boshqa usullarga bo'linadi.
- Permanganatometriya: KMnO4 eritmasi ishlatiladi. Titrlash kislotali, neytral va ishqoriy muhitlarda o'tkaziladi. Reaksiyalar va ularning sharoitlari ko'rsatilgan.
- Yodometriya: J va Na2S2O3 eritmalari ishlatiladi. Kislotali, neytral yoki kuchsiz asosli muhitlarda titrlash mumkin. Yodometriyada kraxmal indikatori ishlatiladi.
- Dixromatometriya: K2Cr2O7 eritmasi ishlatiladi. Qaytaruvchi Cr+3 ionigacha qaytariladi. Difenilamin yoki fenilantranil kislota eritmalari indikator sifatida ishlatiladi.