Harakat faolligi va salomatlik
Kitobda valeologiya fanining asosiy tushunchalari, xususan, harakat faolligi va salomatlik o'rtasidagi bog'liqlik masalalari ko'rib chiqilgan. Sog'lom turmush tarzining omillari, jismoniy tarbiyaning salomatlikni saqlashdagi roli, gipokineziyaning salomatlikka ta'siri, hamda ishchanlik qobiliyati va mehnatga layoqatlilik kabi mavzular yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Sog'lom turmush tarzining faktorlari: Turmush tarzi faktorlarining salomatlikka ta'siri, xususan xulq-atvor, ovqatlanish, odatlar, jismoniy faollik, reproduktiv atvor, medikamentlar, bo'sh vaqtni o'tkazish, ijtimoiy-iqtisodiy sharoitlar, ta'lim darajasi, urbanizatsiya, iqtisodiy ahvolning yuqoriligi, mehnat va yashash sharoitlari, atrof-muhit holati, tibbiy-sanitar yordam, madaniy hordik, turizm, yuqori sifatli oziq-ovqat mahsulotlari, turmush jihozlari, salomatlikni tiklash uchun mashqlarga vaqt ajratish kabi omillar ko'rib chiqilgan.
- Salomatlikni saqlashda jismoniy tarbiyaning funksiyasi: Jismoniy tarbiyaning aholi salomatligini mustahkamlashdagi roli, gipokineziya va gipodinamiya kategoriyasidagi odamlarni faol harakatga boshlash, jismoniy mashqlarning insonning jismoniy va ruhiy holatiga ta'siri, ruxiy jarayonlarni boshqarish, inson harakterini mustahkamlash, marksizm mumtozlarining inson tabiatini tarixiy mahsulot sifatida baholash, tashqi muhitning inson mehnat jarayonida o'zgarishi, mehnat qurollarining takomillashuvi kabi masalalar yoritilgan.
- Harakat faolligining tavsifi. Gipokineziya va uning salomatlikka taʼsiri: Jismoniy faollikning inson xatti-harakatlaridagi o'rni, gipokineziyaning zamonaviy turmush tarzidagi tendensiyalari, mushak kuchi sarfining ruhiy-asab zurikishlari bilan uyg'unlikdagi pasayishi, harakatning hayotdagi ahamiyati, inson organizmi tizimlarining mushak faoliyati orqali boshqarilishi, gipokineziyaning aholining turli qatlamlariga ta'siri, harakat faolligining biologik tabiatga egaligi, xayvonlar va odamlarning harakatlanishdagi evolyutsiyasi kabi jihatlar tahlil qilingan.
- Ishchanlik va mehnat kobiliyati – bu salomatlik sifatining maxsulidir: Organizmning funksional holati, zaxiralari, turli omillarga moslashishi, yurak-qon tomir tizimining ahamiyati, qon aylanish tizimining buzilishlari, fiziologik zaxiralarni aniqlash usullari, jismoniy yuklamalar, funksional sinovlar, jismoniy ishchanlik kobiliyati (PWC170 testi) va uning ahamiyati, salomatlikni tashxislash, kasalliklarning oldini olish faoliyati, sport amaliyoti, kasalxonalar, fiziologiya, mehnat gigienasi kabi sohalarda jismoniy ishchanlik kobiliyatini tadqiq etish ahamiyati tahlil qilingan.