Lad
Ushbu kitob musiqa nazariyasi va san'atiga oid bo'lib, unda ladlar, tonalliklar, garmonik tuzilmalar va ularning musiqiy asarlardagi ahamiyati keng yoritilgan. Kitobda musiqa grammatikasi, elementar nazariyasi, ohanglar tuzilishi, ularning o'zaro munosabatlari, lad turlari, tonalliklar, ularning hosil bo'lishi, uyg'unlashuvi, xromatik gamma, transpozitsiya kabi muhim mavzular batafsil tahlil qilingan. Shuningdek, unda mashhur kompozitorlarning asarlaridan misollar keltirilib, nazariy bilimlar amaliyot bilan bog'langan. Kitob musiqachilar, talabalar va musiqa nazariyasiga qiziquvchilar uchun mo'ljallangan.
Asosiy mavzular
- LADLAR: Lad - tovushlarning tonikaga nisbatan munosabatlari tizimi bo'lib, unda tovushlar o'zaro aloqadorlikda bo'ladi va har bir tovushning o'z funktsiyasi mavjud. Ladlar diatonika, pentatonika kabi tizimlarga bo'linadi va ularning tuzilishi ohangning emotsional tusiga ta'sir qiladi.
- TONALLIKLAR: Tonallik - ladning tonikasi 12 ta pog'onali musiqiy tizimda joylashgan tovush bo'lib, u ladning balandligini aniqlaydi. Major va minor tonalliklar mavjud bo'lib, ular garmonik va melodik turlarga ega.
- Garmonik va Melodik Ladlar: Garmonik ladlarda noturg'un pog'onalar xromatik yarim tonga o'zgaradi, bu esa ladning o'ziga xos rangini yaratadi. Melodik ladlarda esa faqat pasayuvchi harakatida ayrim pog'onalar o'zgaradi. Bu ladlar diatonik ladlar hisoblanadi.
- XROMATIK GAMMA: Xromatik gamma - yarim tonliklardan tuzilgan bo'lib, u mustaqil lad hosil qila olmaydi, balki major yoki minor gammasiga asoslanadi. Xromatik gamma yozilishi tonalliklar uyushiqligiga asoslanadi.
- Transpozitsiya: Transpozitsiya - musiqa asarini bir tonallikdan boshqa tonallikka ko'chirish bo'lib, u vokal ijrochiligida keng qo'llaniladi. Transpozitsiya turli usullar bilan amalga oshirilishi mumkin.
- Diatonik va Pentatonik Ladlar: Diatonik ladlar - yetti pog'onali tizim bo'lib, ularda yarim tonliklar mavjud. Pentatonik ladlar esa besh pog'onali bo'lib, yarim tonliklar yo'q.