Идиот

"Idiot" романы инсон руҳиятининг мураккаб манзараларини ёритиб беради. Асар марҳаматли ва беғубор князь Лев Николаевич Мышкиннинг жамият билан тўқнашувини, унинг атрофидаги инсонларнинг эҳтирослари ва ахлоқий зиддиятларини тасвирлайди. Муҳаббат, нафрат, пул ва маънавият каби мавзулар асарда чуқур таҳлил этилган.

Asosiy mavzular

Муҳаббат: Романда муҳаббатнинг турли кўринишлари, жумладан, эҳтиросли, шафқатли ва эгалик қилувчи муҳаббатлар тасвирланган. Князь Мышкиннинг Аглая Епанчинага бўлган беғубор муҳаббати ва Настася Филипповнага нисбатан шафқати алоҳида ўрин тутади.
Жамият: Асарда XIX аср Россия жамиятининг турли табақалари, уларнинг ахлоқий қадриятлари ва маънавий инқирози тасвирланган. Достоевский жамиятнинг пулпарастлиги, манфаатпарастлиги ва маънавиятсизлигини танқид қилади.
Маънавият: Романда маънавият ва ахлоқнинг инсон ҳаётидаги ўрни, иймоннинг аҳамияти ва инсонийлик туйғулари тасвирланган. Достоевский инсоннинг маънавий изланишлари ва руҳий азобларини чуқур таҳлил этади.
Ақл ва жиннилик: Асарда ақл ва жиннилик, норма ва патология ўртасидаги чегаралар ўрганилади. Князь Мышкиннинг ақлан заифлиги уни жамиятнинг кўр ҳакамлигидан холи қилади ва ҳақиқатни кўришга ёрдам беради.
Пул: Романда пулнинг инсон ҳаётига таъсири, унинг маънавий қадриятларни емириши ва эҳтиросларни қўзғатиши тасвирланган. Достоевский пулнинг инсонни қандай ўзгартириши ва у қандай фожиали оқибатларга олиб келиши мумкинлигини кўрсатади.