XVIII аср охири -XIX асрнинг биринчи ярмида Хива хонлиги
Ушбу китоб XVIII аср охири - XIX асрнинг биринчи ярмида Хива хонлигининг сиёсий, ижтимоий-иқтисодий ва маданий ҳаётини таҳлил қилади. Китобда Қўнғирот сулоласининг ҳокимиятга келиши, хонликнинг ижтимоий тузуми, ер эгалиги, солиқлар ва мажбуриятлар, Хива шаҳри ва унинг тарихи, шунингдек Кўҳна ва Янги Урганч каби мавзулар ёритилади. Китоб дарс жараёнида ўқитувчи ва ўқувчилар учун қўлланма сифатида фойдаланишга мўлжалланган.
Asosiy mavzular
- Қўнғирот сулоласининг ҳокимиятга келиши: Хива хонлигидаги сиёсий беқарорлик ва ички урушлар Қўнғирот сулоласининг ҳокимият тепасига келишига сабаб бўлди. Муҳаммад Амин иноқ туркманларнинг қаршилигини синдириб, хонликда тинчлик ва осойишталикни ўрнатди.
- Хива хонлигининг ижтимоий ҳаёти: Хонлик аҳолисининг этник таркиби, ижтимоий гуруҳлар, бошқарув тизими ва суд ишлари таҳлил қилинади. Хонликда Ўрта Осиёнинг бошқа давлатларидагидек сокинлик ҳукм сурган, бу эса жаҳон тараққиётидан узилиб қолганлик билан боғлиқ эди.
- Ер эгалиги: Хонликдаги ер эгалиги шакллари, хусусан давлат ерлари (амлок), шахсий мулк ва вақф ерлари кўриб чиқилади. Ерларнинг асосий қисми хон ва унинг қариндошларига тегишли бўлган.
- Солиқ ва мажбуриятлар: Хонликдаги солиқлар ва мажбуриятлар тизими, жумладан салғут (ер солиғи), алғут, милтиқ пули ва бошқалар таҳлил қилинади. Аҳоли турли мажбуриятларни, жумладан бегар (давлат мажбурияти), қазу (каналларни тозалаш) ва бошқаларни ўтаган.
- Хива хонлиги шаҳарлари. Хива.: Хива шаҳрининг тарихи, меъморий ёдгорликлари ва аҳамияти баён этилади. Хива XVII асрдан XIX асргача хонликнинг пойтахти бўлган ва Шарқ билан Ғарбни боғловчи муҳим савдо маркази ҳисобланган. Шаҳарнинг меъморий ансамбли ЮНЕСКО томонидан эътироф этилган.
- Кўҳна ва янги Урганч: Кўҳна Урганчнинг тарихи ва вайроналиги, Янги Урганчнинг барпо этилиши ҳақида маълумот берилади. Кўҳна Урганч Хоразм давлатининг пойтахти бўлган, лекин Чингизхон томонидан вайрон қилинган.