O'zlashtirishi qiyin bo'lgan mavzularni o'qitish bo'yicha tavsiyalar

Ushbu matn fizika fanini o'qitish metodikasi bo'yicha qo'llanma bo'lib, unda 7-sinfdan boshlab o'rta maktablarda fizika o'qitishning turli jihatlari, shu jumladan kinematika, dinamika, molekulyar fizika va termodinamika kabi asosiy mavzularni o'qitish usullari, eksperimentlar o'tkazish, masalalar yechish va o'quvchilarning bilimlarini baholash masalalari ko'rib chiqilgan. Qo'llanmada mavzularni o'qitishda interaktiv usullardan foydalanish, o'quvchilarni mustaqil fikrlashga o'rgatish, amaliy ko'nikmalarni shakllantirish kabi masalalarga alohida e'tibor qaratilgan.

Asosiy mavzular

Kinematika: Mexanikaning bir bo'limi bo'lib, harakatning asosiy masalasini tezlanishni topish orqali hal qilishga bag'ishlangan. Kinematikada moddiy nuqtaning fazodagi vaziyati tenglama bilan tavsiflanadi, bu tenglama uning fazodagi vaziyatini va harakatini ifodalovchi kattaliklarni bog'laydi. Bu bo'limda moddiy nuqta, sanoq sistemasi, ko'chish, tezlanish, tezlik kabi tushunchalar o'rganiladi.
Mexanik harakatning nisbiyligi: Harakatning nisbiyligi tushunchasi dunyoning zamonaviy fizik manzarasini tushunish uchun muhim ahamiyatga ega. Klassik mexanikadagi harakatning nisbiyligi tushunchasidan maxsus nisbiylik nazariyasi asoslariga o'tiladi. Unda harakatning nisbiylik prinstipidan kelib chiqadigan nuqta koordinatalari, traektoriyasi va tezligining nisbiyligi o'rganiladi.
O'rtacha va oniy tezlik hamda tezlanish: Notekis harakatni o'rganishda yangi tushunchalar kiritiladi: oniy tezlik va tezlanish. O'rtacha tezlik oniy tezlikni aniqlash uchun zarur. O'rtacha vektor tezlik tushunchasi oniy tezlik tushunchasiga o'tishga imkon beradi. Oniy tezlik notekis harakat uchun mexanikaning asosiy masalasini echish uchun muhim.
To'g'ri chiziqli tekis harakat tenglamasi: Tezlik tushunchasi kiritilgandan so'ng to'g'ri chiziqli tekis harakat uchun mexanikaning asosiy masalasi hal qilinadi. Koordinata bilan ko'chish proyeksiyasining bog'lanishi o'rganiladi: x=xo+sx. O'quvchilar bu bog'lanishni 4-a, b rasmlar bo'yicha bir o'lchamli, keyin esa ikki o'lchamli harakatning analizidan oson aniqlaydilar.
Egri chiziqli harakat: Vektor usulida ifodalashning afzalligi egri chiziqli harakatni o'rganishda namoyon bo'ladi. Bu erda Nyuton mexanikasining asosiy g'oyasi - kuch tezlikni emas, tezlanishni vujudga keltiradi - muhim ahamiyat kasb etadi. Bundan markazga intilma tezlanish tushunchasi va uning tezlikka perpendikulyarligi kelib chiqadi.
Molekulyar fizika va termodinamika asoslari: Termodinamik sistemaning holati, molekulalarning xaotik ilgarilanma harakatining o'rtacha kinetik energiyasi, temperatura, Bolstman doimiysi, issiqlik hodisalari, ideal gaz, molekulyar kinetik nazariya va gaz bosimi kabi tushunchalar o'rganiladi.