Ёш мусаввир
Qo'llanma O'zbekiston Respublikasi Xalq ta'limi vazirligi tomonidan tasdiqlangan "Yosh musavvir" to'garagi uchun mo'ljallangan o'quv dasturiga muvofiq ishlab chiqilgan. Qo'llanma maktabdan tashqari ta'lim muassasalari, "Barkamol avlod" bolalar markazlari va "Yosh musavvir" to'garak rahbarlari uchun mo'ljallangan bo'lib, unda miniatyura san'atining tarixi, uslublari, texnikasi va mashhur vakillarining ijodi haqida ma'lumotlar berilgan. Shuningdek, qo'llanmada amaliy mashg'ulotlar uchun tavsiyalar, kompozitsiya tuzish, ranglar bilan ishlash, materiallar va asbob-uskunalar haqida ma'lumotlar keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Miniatyura san'atining tarixi va rivojlanishi: Ushbu bo'limda miniatyura san'atining kelib chiqishi, rivojlanish bosqichlari, turli mamlakatlar va maktablardagi o'ziga xos xususiyatlari, mashhur rassomlar va ularning ijodi haqida ma'lumotlar berilgan. Miniatyuraning kitob san'ati, portret san'ati va amaliy san'atdagi o'rni ko'rsatilgan.
- Miniatyura texnikasi va materiallari: Ushbu bo'limda miniatyura yaratishda qo'llaniladigan materiallar (bo'yoqlar, qog'oz, laklar), asbob-uskunalar (mo'yqalamlar, palitralar) va ulardan foydalanish usullari, shuningdek, xavfsizlik qoidalari haqida ma'lumotlar berilgan. Bo'yoqlarni tayyorlash usullari va ularning xususiyatlari keltirilgan.
- Kompozitsiya asoslari: Ushbu bo'limda kompozitsiya nima ekanligi, uning elementlari, kompozitsiya qoidalari (markaz, ritm, muvozanat), perspektiva va ularni miniatyura san'atida qo'llash usullari haqida ma'lumotlar berilgan. Shuningdek, kompozitsiya turlari (frontal, hajmli, chuqur-fazoviy) haqida tushuncha berilgan.
- Rangshunoslik asoslari: Ushbu bo'limda ranglar nima ekanligi, ularning turlari (asosiy, hosila, xromatik, axromatik), ranglarning xususiyatlari (tus, yorqinlik, to'yinganlik), ranglar uyg'unligi, koloriti haqida ma'lumotlar berilgan. Miniatyurada ranglardan foydalanish usullari ko'rsatilgan.
- Amaliy mashg'ulotlar: Ushbu bo'limda miniatyura yaratish bo'yicha amaliy mashg'ulotlar uchun tavsiyalar berilgan. Jumladan, turli shakllarni chizish, oddiy naqshlar yaratish, o'simliklar, hayvonlar, odamlar tasvirini ishlash, tabiat manzaralarini yaratish, buyumlarni bezash, kompozitsiya tuzish va ranglar bilan ishlash kabi mashqlar keltirilgan.
- Miniatyura maktablari: Ushbu bo'limda Sharq miniatyura maktablari (Arab, Eron, Turk, Ozarbayjon, Hind) haqida ma'lumotlar berilgan. Ularning o'ziga xos xususiyatlari, mashhur vakillari va ularning ijodi tahlil qilingan.
- Mashhur miniatyurachilar ijodi: Ushbu bo'limda Kamoliddin Behzod va uning shogirdlari, Muhammad Zamonaviy, Xurshid, G'ayrat kabi mashhur miniatyurachilar ijodiga bag'ishlangan.