Кучирма ва узлаштирма гапни бошцарувчи сузларнинг лексик- грамматик хусусияти
Ushbu kitob tilshunoslikda oʻzga gap va uning turlarini oʻrganishga bagʻishlangan boʻlib, unda oʻzga gapning nazariy asoslari, turlari (koʻchirma, oʻzlashtirma, oʻziniki boʻlmagan koʻchirma gaplar) va ularning oʻziga xos xususiyatlari nemis tilidagi misollar asosida tahlil qilinadi. Kitobda, shuningdek, oʻzga gapni boshqaruvchi muallif gapi va uning tarkibidagi soʻzlarning leksik-grammatik xususiyatlari ham koʻrib chiqiladi. Tadqiqotda oʻzga gap tushunchasiga oid turli xil qarashlar, ularning oʻzaro farqlari va oʻxshashliklari aniqlanadi hamda nemis tilidagi oʻziga xosliklari ochib beriladi.
Asosiy mavzular
- Oʻzga gap haqida umumiy tushuncha: Ushbu mavzu oʻzga gapning taʼrifi, mohiyati va tilshunoslikdagi oʻrni haqida maʼlumot beradi. Oʻzga gapning turli koʻrinishlari (koʻchirma gap, oʻzlashtirma gap va oʻziniki boʻlmagan koʻchirma gap) va ularning asosiy xususiyatlari bayon etiladi. Shuningdek, oʻzga gapning shakllanishida muallif gapi va oʻzga gapning oʻzaro munosabatlari koʻrsatib oʻtiladi.
- Koʻchirma va oʻzlashtirma gaplarning qiyosiy tahlili: Ushbu mavzuda koʻchirma va oʻzlashtirma gaplarning oʻxshash va farqli jihatlari nemis tilidagi misollar asosida tahlil qilinadi. Ularning grammatik tuzilishi, leksik xususiyatlari va uslubiy farqlari aniqlanadi. Shuningdek, oʻzlashtirma gapni koʻchirma gapdan ajratib turuvchi omillar ham koʻrsatiladi.
- Oʻzga gapni boshqaruvchi muallif gapi: Ushbu mavzu muallif gapining oʻzga gapning shakllanishidagi roli va ahamiyatini ochib beradi. Muallif gapining leksik-grammatik tarkibi, undagi soʻzlarning oʻzga gapga taʼsiri, shuningdek, muallif gapining oʻzga gapning maʼnosini va uslubini oʻzgartirishdagi imkoniyatlari koʻrib chiqiladi. Bundan tashqari, muallif gapida qoʻllaniladigan modal soʻzlar va ularning oʻzga gapga beradigan maʼnolari tahlil qilinadi.