Meva va sabzavоtlarga birlamchi ishlоv berish, saqlash va quritish texnоlоgiyasi
Ushbu kitobda O'zbekiston Respublikasida meva-sabzavot mahsulotlarini saqlash va qayta ishlash texnologiyalari, jumladan, birlamchi ishlov berish, konservalash, quritish usullari, laboratoriya mashg'ulotlari va uskunalar haqida ma'lumot berilgan.
Asosiy mavzular
- Meva va sabzavotlarning kimyoviy tarkibini aniqlash: Ushbu mavzu meva va sabzavotlarning kimyoviy tarkibini aniqlash usullari, quruq modda miqdorini aniqlash, yeruvchan quruq moddalar miqdorini aniqlash, refraktometr bilan ishlash kabi laboratoriya jarayonlarini o'z ichiga oladi.
- Termosterilizatsiya usulida tayyorlanadigan maxsulotlarning texnologik rejimlarini o'rganish: Ushbu mavzu termosterilizatsiya usuli, issiqlik bilan ishlovchi asbob-uskunalar, avtoklavlarda sterilizatsiya, pasterilizatsiya, sabzavot va meva konservalarini tayyorlash kabi masalalarni qamrab oladi.
- Mevaalardan shakar qo'shilgan mahsulot olishda xom ashyo sarfini xisoblash: Bu mavzu shakarli meva konservalari tayyorlash texnologiyasi, murabbo, qiyom, jem tayyorlash, povidlo tayyorlash, xom ashyo sarfini hisoblash kabi jarayonlarni o'z ichiga oladi.
- Myevalardan sharbat olishdaagi xom-ashyo sarfini, texnalogik liniyadagi maqsulot yo'qolish miqdorini o'rganish: Meva sharbatlari, ularning tarkibi, sharbat olish usullari, etli sharbatlar, sharbatni tozalash, sharbat ishlab chiqarish texnologik liniyalari, sharbatga qand qo'shish va qiyom tayyorlash kabi texnologik bosqichlar yoritilgan.
- Myeva va sabzavotlarni tabiiy usulda konsyervalash ryetsepturasini o'rganish: Bu mavzu sabzavotlarni tuzlash, tabiiy konservalar, yashil no'xat konservalash, butun tomat konservalash va ularning retsepturalari kabi usullarni o'z ichiga oladi.
- Sabzavotlardan sharbat olishdagi xom ashyo sarfini, texnologik liniyadagi maxsulotlar yo'qolish miqdorini aniqlash usullari: Sabzavotlardan sharbat olishning asosiy bosqichlari, ularning sarfini hisoblash, tayyorlash texnologiyasi va mahsulot yo'qolish miqdorini aniqlash usullari.
- Pomidorni qayta ishlab olinadigan maxsulotlar turlari ularni retseplari va xom ashyo sarfini o'rganish: Pomidor qayta ishlash jarayonlari, tomat pastasi, tomat sharbati, tomat sousi va ularning retsepturalari va xom ashyo sarfi.
- Mevalardan kampot tayyorlashdagi xom ashyo va qo'shimcha materiallar sarfini hisoblash: Kampot tayyorlash texnologiyasi, xom ashyo sarfi va qo'shimcha materiallar hisobi.
- Sabzavot va mevalarni sirkalashdagi uchun zarur xom ashyo va ziravorlarni hisoblash: Sirka kislotasi va marinad tayyorlash, marinadlangan sabzavotlar va mevalar, xom ashyo va ziravorlar hisobi.
- Meva va sabzavotlarni mikrobiologik usulda konservalash retsepturalarini o'rganish va xom ashyo sarfini hisoblash: Mikrobiologik konservatsiya, tuzlash jarayoni, xom ashyo sarfi va retsepturalar.
- Meva va sabzavotlarni quritishda xom ashyolarga qo'yiladigan talablarni, quritish maydonlarini va sarflanadigan qo'shimcha materiallarni hisoblash: Quritishga tayyorlash, xom ashyolarga talablar, quritish maydonlari hisobi va qo'shimcha materiallar sarfi.
- Vaqtinchalik va doimiy omborxonalarni turlari, tuzilishi va o'lchamlari: Omborxona turlari, vaqtinchalik va doimiy omborlar, ularning tuzilishi va o'lchamlari.
- Meva-sabzavot va kartoshkani doimiy omborlarga joylashtirish usullari: Doimiy omborlarda mahsulotlarni joylashtirish usullari, kartoshka, sabzavot va mevalarni joylashtirish tartibi.
- Yozgi va qishki meva-sabzavotlarni saqlash usullarini o'rganish: Mahsulotlarni saqlashning biologik asoslari, saqlash toifalari, meva va sabzavotlarni saqlashning turli usullari.
- Sabzavot va kartoshkani doimiy va vaqtinchalik omborlarda saqlash: Sabzavot va kartoshkani omborlarda saqlash, harorat rejimlari, ventilyatsiya, kasallik va zararkunandalarga qarshi kurash.
- Meva-uzumni doimiy omborlarda saqlash: Uzumning xususiyatlari, uzumni saqlash usullari, mikroblarga qarshi kurash va omborni tayyorlash.
- Poliz ekinlari mahsulotlarini saqlash: Poliz ekinlarini saqlashga tayyorlash, saqlash sharoitlari, zararkunandalar va kasalliklar.
- Meva-uzumni yig'ib-terib olish, joylashtirish, tashish va saqlash uchun ishchi kuchi, inventar, idish-qutilar va boshqa uskunalarni hisoblash: Terimni tashkil etish, ishchi kuchi, inventar, idish-qutilar va boshqa materiallar miqdorini hisoblash.
- Kartoshka, karam va ildizmevalar saqlash uchun vaqtinchalik omborlar xandaq va uyumlar maydonini hisoblash: Vaqtinchalik omborlarni tashkil etish, xandaq va uyumlar maydonini hisoblash, tuproq va somonni hisoblash.
- Meva-uzum va sabzavotlar saqlash uchun doimiy omborlar maydonini hisoblash: Doimiy omborlar maydonini hisoblash, omborxonani loyihalash va transport yo'llarini tashkil etish.
- Meva-sabzavotlarni saqlash davrida to'plamning tabiiy kamayishini hisoblash: Tabiiy kamayish tushunchasi, sabablari, meva va sabzavotlarni saqlashda tabiiy kamayishni hisoblash.
- Saqlash mavsumi davomida meva-sabzavotlarni realizatsiyaga tayyorlash: Realizatsiyaga tayyorlash, saralash, qadoqlash, omborxona haroratini optimallashtirish.
- Meva-sabzavotlar saqlashning iqtisodiy samaradorligini aniqlashni o'rganish: Saqlashning iqtisodiy samaradorligi, harajatlarni hisoblash, rentabellikni aniqlash.
- Meva-uzumni quritish maydonini tashkil etish: Quritish maydonini tashkil etish talablari, uskunalarni joylashtirish va tozalikni ta'minlash.
- Quritilgan mevalar olish uchun meva-uzum xom ashyosini hisoblash: Quritishdan keyin tayyor mahsulotning sifat ko'rsatkichlarini aniqlash va xom ashyo sarfini hisoblash.