Mexanika

Ushbu kitob oliy ta'lim muassasalari talabalari uchun mo'ljallangan fizika kursining darsligi bo'lib, umumiy fizika qonuniyatlari, mexanika, termodinamika, elektrostatika, elektromagnetizm, optika, atom va yadro fizikasining asosiy masalalari bayon etilgan. Kitobda nazariy materiallar sodda va tushunarli tilda berilgan bo'lib, har bir bob oxirida o'zlashtirish uchun savollar va masalalar yechish namunalari keltirilgan. Bundan tashqari, kitobning oxirida asosiy qonunlar va formulalar jamlanmasi berilgan.

Asosiy mavzular

  • Kinematika asoslari: Sanoq sistemasi, moddiy nuqta, harakat trayektoriyasi, tezlik, tezlanish, to'g'ri chiziqli va egri chiziqli harakat, aylana bo'ylab harakat, burchak tezlik va burchak tezlanish kabi kinematik kattaliklar va ularning xususiyatlari o'rganiladi.
  • Dinamika asoslari: Nyuton qonunlari, massa, kuch, impuls, impulsning saqlanish qonuni, moddiy nuqtalar sistemasining massa markazi, o'zgaruvchi massali jismning harakat tenglamasi kabi dinamik kattaliklar va qonunlar bayon etilgan.
  • Qattiq jism mexanikasi: Kuch momenti, impuls momenti, inersiya momenti, Shteyner teoremasi, aylanma harakat dinamikasining asosiy qonuni, impuls momentining saqlanish qonuni kabi qattiq jism harakatini tavsiflovchi kattaliklar va qonuniyatlar ko'rib chiqiladi.
  • Ish, quvvat, energiya: Mexanik ish, quvvat, kinetik energiya, potensial energiya, to'la mexanik energiya va uning saqlanish qonuni, absolyut elastik va noelastik urilishlar kabi energiya bilan bog'liq tushunchalar va qonunlar o'rganiladi.
  • Suyuqlik va gaz mexanikasi: Uzluksizlik tenglamasi, Bernulli tenglamasi, ideal va real suyuqliklar, siqilmaydigan va siqiladigan muhitlar, gidrodinamika kabi suyuqlik va gazlarning harakatini tavsiflovchi tushunchalar va qonuniyatlar bayon etilgan.
  • Nisbiylik nazariyasi elementlari: Galileyning nisbiylik prinsipi, Lorens almashtirishlari, relyativistik dinamikaning asosiy qonuni, massa, energiya va impuls orasidagi bog'lanish, klassik mexanikaning qo'llanish chegaralari kabi nisbiylik nazariyasining asosiy tushunchalari va qonunlari ko'rib chiqiladi.