Замин ва пойдеворлар
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim Vazirligi tomonidan nashr etilgan bo'lib, Toshkent Avtomobil-Yo'llar Institutida "Ko'priklar va Transport Tonnellari" kafedrasi tomonidan ishlab chiqilgan "Zamin va Poydevorlar" fanidan ma'ruza matni hisoblanadi. Kitobda zamin va poydevorlarni loyihalashning asosiy jihatlari, zaminlarni mustahkamlash usullari va zamin hamda poydevorlarni ta'mirlash masalalari yoritilgan. Shuningdek, zilzilabardosh zaminlarni hisoblash va loyihalash, tebranma harakatlanuvchi mashinalar hamda uskunalar poydevorlariga alohida e'tibor qaratilgan.
Asosiy mavzular
- Zamin va poydevorlarni loyihalashdagi asosiy xususiyatlar: Ushbu mavzuda zamin va poydevorlarni loyihalashning umumiy qoidalari, yuk ko'tarish qobiliyatini hisoblash va loyihalash uchun zarur materiallar keltirilgan.
- Tabiiy zaminda sayoz joylashgan poydevorlar: Tabiiy zaminlarda sayoz joylashgan poydevorlarni loyihalashning umumiy qoidalari, markaziy va nomarkaziy yuk ta'siridagi poydevorlarning tag yuzasi o'lchamlarini hisoblash usullari bayon etilgan.
- Egilishga ishlaydigan poydevorlar: Egilishga ishlaydigan poydevorlarni loyihalash asoslari, jumladan, egilishga hisoblash va yer to'la poydevorlarini hisoblash masalalari ko'rib chiqilgan.
- Qoziqli poydevorlar: Qoziqli poydevorlarning turlari, ularni o'rnatish usullari, loyihalash va hisoblash asoslari batafsil yoritilgan.
- Chuqur joylashuvchi poydevorlar: Chuqur joylashuvchi poydevorlarni loyihalashning umumiy qoidalari, o'z og'irligi bilan pastlashuvchi quduqlar va kesson poydevorlar haqida ma'lumotlar berilgan.
- "Grunt qa'ridagi devor" poydevorlar: "Grunt qa'ridagi devor" usulidagi poydevorlar, yig'ma temir-beton qobiqlar va ularning qurilish texnologiyasi tasvirlangan.
- Zamin gruntlarining sun'iy mustahkamlash usullari: Gruntlarni mustahkamlash usullari, bo'sh gruntlarni almashtirish, zichlash va qotirish, o'ta cho'kuvchan gruntlarda poydevorlarni loyihalash va zaminlarni ta'mirlash usullari keltirilgan.
- Zilzilabardosh zaminlarni hisoblash va loyihalash: Zilzilabardosh zaminlarni hisoblashning umumiy qoidalari, zilzila ta'sirida gruntlarni mustahkamlash masalalari yoritilgan.
- Tebranma harakatlanuvchi mashina va uskunalar poydevorlari: Mashina va uskunalar zaminining tebranishi, mashina va uskunalar poydevorlarining turlari, ularni loyihalash va hisoblash usullari ko'rib chiqilgan.
- Foydalanilayotgan inshoot yonida poydevor o'rnatish usullari: Foydalanilayotgan inshoot yonida poydevorlarni loyihalash va hisoblash, ularni o'rnatish usullari bayon etilgan.