Ёрдамчи сўзларнинг лингвистик табиатига доир айрим мулоҳазалар
Maqola o'zbek tilidagi yordamchi so'zlarning lingvistik xususiyatlarini o'rganadi. Yordamchi so'zlar mustaqil so'z turkumlari o'rtasidagi munosabatni ta'minlaydi, ko'makchi, bog'lovchi, yuklama kabi turlarga bo'linadi. Maqolada ko'makchilarning lingvistik tabiati, ularning boshqa so'z turkumlaridan farqi va grammatik xususiyatlari tahlil etiladi. Shuningdek, turli olimlarning ko'makchilar haqidagi fikrlari va ularning leksik ma'nosi bor yoki yo'qligi borasidagi bahslar ko'rib chiqiladi. Ko'makchilarning gapdagi vazifasi va nutqdagi o'rni masalalari ham muhokama qilinadi.
Asosiy mavzular
- Yordamchi so'zlarning umumiy xususiyatlari: Yordamchi so'zlar mustaqil so'zlar o'rtasidagi aloqani ta'minlaydi va ko'makchi, bog'lovchi, yuklama kabi turlarga bo'linadi. Ularning lingvistik tabiati o'ziga xos bo'lib, mustaqil so'zlardan farq qiladi.
- Ko'makchilarning lingvistik tabiati: Ko'makchilar ot va otlashgan so'zlardan keyin kelib, qurol, vosita, maqsad, sabab, payt, o'rin va shart ma'nolarini bildiradi. Ular grammatik xususiyatga ega va o'ziga xos sintaktik vazifani bajaradi.
- Ko'makchilarning leksik ma'nosi bor yoki yo'qligi borasidagi bahslar: Turli olimlar ko'makchilarning leksik ma'nosi bor yoki yo'qligi borasida turli fikrlarni bildirgan. Ba'zi olimlar ularning leksik ma'nosi bor desa, boshqalari inkor etadi. Bu boradagi bahslar maqolada ko'rib chiqiladi.
- Ko'makchilarning gapdagi vazifasi va nutqdagi o'rni: Ko'makchilar gapda turli sintaktik munosabatlarni bajaradi va gapning bir bo'lagiga bog'langan holda qo'llaniladi. Ular gapda ishtirok etgan so'zlarga bog'lanib kelganda, turli qo'shimcha ma'nolarni ifodalaydi.