Leksik va ma'no turlari
Ushbu kitob leksik ma'no turlarini o'rganishga bag'ishlangan. Unda so'zning ma'nolari, ularning turlari, tuzilishi va o'zgarishi, shuningdek, so'zlarning sintaktik munosabatlari ko'rib chiqiladi. Kitobda leksik ma'nolarning nominatsiya usuliga ko'ra turlari, semantik motivlashuviga ko'ra turlari, sintaktik birikuvchanligiga ko'ra turlari va okkazional ma'nolar haqida ma'lumot beriladi. Kitob tilshunoslikka qiziquvchilar uchun foydali bo'lishi mumkin.
Asosiy mavzular
- Leksik ma'no turlari (Nominatsiya usuliga ko'ra): Ushbu mavzu doirasida leksik ma'nolarning to'g'ri va ko'chma ma'nolari, nominativ va figural ma'nolari ko'rib chiqiladi. To'g'ri ma'no so'zning asosiy ma'nosi bo'lib, ko'chma ma'no esa to'g'ri ma'no asosida yuzaga kelgan ma'nodir. Nominativ ma'no so'zning predmetni yoki hodisani nomlash uchun ishlatiladigan ma'nosi bo'lib, figural ma'no esa predmet yoki hodisaning obrazini yaratish uchun ishlatiladigan ma'nodir.
- Leksik ma'no turlari (Semantik motivlashuviga ko'ra): Ushbu mavzu doirasida leksik ma'nolarning bosh va hosila ma'nolari ko'rib chiqiladi. Bosh ma'no so'zning asosiy ma'nosi bo'lib, hosila ma'no esa bosh ma'no asosida yuzaga kelgan ma'nodir. Hosila ma'nolar bosh ma'noga o'xshashlik, yaqinlik yoki qarama-qarshilik asosida yuzaga kelishi mumkin.
- Leksik ma'no turlari (Sintaktik birikuvchanligiga ko'ra): Ushbu mavzu doirasida leksik ma'nolarning erkin va bog'liq ma'nolari ko'rib chiqiladi. Erkin ma'no so'zning boshqa so'zlar bilan birikmasdan mustaqil ishlatilishi mumkin bo'lgan ma'nosi bo'lib, bog'liq ma'no esa so'zning faqat boshqa so'zlar bilan birikganda ma'noga ega bo'ladigan ma'nosidir.
- Okkazional ma'nolar: Ushbu mavzu doirasida okkazional ma'nolarning paydo bo'lish usullari, xususiyatlari va ishlatilish o'rinlari ko'rib chiqiladi. Okkazional ma'nolar individual holatlarda, muallifning niyatiga ko'ra yuzaga keladigan ma'nolardir. Ular ko'pincha badiiy asarlarda uchraydi va so'zga yangi ma'no beradi.