Марказий Осиё фалсафаси, унинг жаҳон маданиятидаги ўрни
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim Vazirligi tomonidan chop etilgan bo'lib, unda Markaziy Osiyo falsafasi va uning jahon madaniyatidagi o'rni haqida ma'lumotlar berilgan. U falsafa fanini o'rganuvchi talabalar uchun mo'ljallangan bo'lib, O'zbekistonning qadimiy davridan to Temuriylar davrigacha bo'lgan falsafiy merosini o'z ichiga oladi. Kitobda zardushtiylik, buddaviylik, moniylik kabi qadimiy dinlar va ularning falsafiy ta'limotlari hamda Markaziy Osiyoning buyuk allomalari va mutafakkirlarining jahon madaniyatiga qo'shgan hissasi haqida so'z yuritiladi. Kitob talabalarga Markaziy Osiyo xalqlarining falsafiy tafakkurini o'rganishda yordam beradi.
Asosiy mavzular
- Zardushtiylikning vujudga kelishi: Zardushtiylikning ijtimoiy-tarixiy asoslari, uning ta'limotlari, va Markaziy Osiyoda tutgan o'rni haqida ma'lumotlar beriladi.
- Markaziy Osiyoda buddaviylik: Buddaviylik dinining Markaziy Osiyoga kirib kelishi, asosiy g'oyalari va ta'siri, shuningdek, buddaviylikning turli oqimlari haqida ma'lumotlar keltiriladi.
- Moniylik ta'limoti: Moniylik ta'limotining kelib chiqishi, asosiy g'oyalari, va Markaziy Osiyoda tarqalishi haqida so'z yuritiladi. Mazdak ta'limoti bilan aloqadorligi ham ko'rsatiladi.
- Islomgacha bo'lgan milliy ma'naviy-falsafiy tafakkur: Islom dinigacha bo'lgan davrdagi ma'naviy unsurlar, ilk shahar jamoasi ma'naviyati va millat, milliy davlatning shakllanishi kabi masalalar ko'rib chiqiladi.
- Sunna bosqichi: Islom ma'naviyatining yuksalishi, hadis ilmining rivoji va tasavvufning shakllanishi kabi muhim jihatlar tahlil etiladi. Shuningdek, mazkur davrning muhim vakillari va asarlariga ham to'xtalib o'tiladi.
- Tasavvuf va uning tariqatlari: Tasavvufning mohiyati, asosiy tushunchalari, va uning turli tariqatlari (Naqshbandiya, Yassaviya, Kubroviya) haqida ma'lumot beriladi.
- Temur va Temuriylar davri falsafasi: Temuriylar davrida ilm-fan, madaniyat va falsafaning rivojlanishi, shuningdek, Amir Temur va uning avlodlarining ma'naviy merosiga bag'ishlangan ma'lumotlar keltiriladi.