Совитиш техникаси
Ushbu kitob sovitish texnikasi va texnologiyasiga bag'ishlangan bo'lib, unda sun'iy sovitish usullari, termodinamik asoslar, sovitish mashinalarining nazariy va amaliy jihatlari, kriogen suyuqliklar, oziq-ovqat mahsulotlarini sovitish va muzlatish texnologiyalari, sovitish kameralari va transport vositalarini loyihalash kabi mavzular yoritilgan. Kitob, asosan, kimyo va oziq-ovqat sanoati yo'nalishidagi bakalavrlar uchun mo'ljallangan.
Asosiy mavzular
- Sovitishning termodinamik asoslari: Ushbu mavzu sovitish jarayonining mohiyatini, sun'iy sovitish usullarini, muz va boshqa sovitish vositalaridan foydalanishni, past harorat olish usullarini, ideal va real sovitish sikllarini o'z ichiga oladi. Shuningdek, sovituvchi agentlarning xususiyatlari va ularga qo'yiladigan talablar ham ko'rib chiqiladi.
- Bug' kuchli qurilmalar sikli: Karnoning bug' sikli va uning kamchiliklari, Renken sikli, bug' turbinalarida ish jarayonlari, issiqlik almashinish qurilmalari va ularning ishlash prinsiplari tahlil qilinadi.
- Nazariy siklni hisoblash: Sovutish sikllarini hisoblash usullari, kompressorning ishlash ko'rsatkichlari, kondensator va bug'latgichlardagi jarayonlar, issiqlik yuklamalari va sovutish koeffitsientini aniqlash masalalari ko'rib chiqiladi.
- Sovutish mashinalarida gazlarni siqish: Gazlarni siqish jarayonlari, izotermik, adiabatik va politropik siqish, kompressorlarning turlari va ularning xususiyatlari, porshenli kompressorlarning ishlash prinsiplari va konstruksiyasi, rotorli kompressorlar haqida ma'lumot beriladi.
- Issiqlik o'tkazishning asosiy tenglamasi: Issiqlik o'tkazish, konveksiya va nurlanish jarayonlari, issiqlik almashinish qurilmalarining turlari va ularning konstruksiyalari (ko'jux-trubali, plastinali, spiral'simon va boshqalar), ularning afzalliklari va kamchiliklari tahlil qilinadi.
- Sovutish mashinalari: Sovutish mashinalarining asosiy elementlari (kompressor, kondensator, bug'latgich), yordamchi qurilmalar, ammiakli va freonli sovitish qurilmalari, absorbsion va bug'-ejektorli sovitish mashinalari haqida ma'lumot beriladi.
- Oziq-ovqat mahsulotlarini sovitish: Oziq-ovqat mahsulotlarini saqlashning asosiy prinsiplari, sovitish va muzlatish usullari, go'sht, baliq, parranda, meva-sabzavotlarni sovitish va muzlatish texnologiyalari ko'rib chiqiladi.
- Sovutish kameralari yuzasi va sovutgichlarning hajmini hisoblash: Sovutish kameralarining hajmini hisoblash usullari, sovitish uchun zarur bo'lgan sovuqlik miqdorini aniqlash, har xil turdagi kameralar uchun hisoblash formulalari keltirilgan.
- Kriogen suyuqliklar qaynashi va kondensatsiyalanishi: Suyuqliklarning qaynash jarayoni, qaynash rejimlari (pufakchali, o'tkinchi, plyonkali), bug'larning kondensatsiyalanishi, kondensatsiya turlari va ularning xususiyatlari tahlil qilinadi.
- Oziq-ovqat mahsulotlarini sovutgichlarda saqlash: Oziq-ovqat mahsulotlarini saqlash sharoitlari, muzlatgichlarning turlari, ularning tuzilishi, quruq muz ishlab chiqarish sikli haqida ma'lumot beriladi.
- Izolyatsiya: Izolyatsiyaning vazifasi, issiqlik-izolyatsion materiallar, bug' va gidroizolyatsiya, izolyatsion qatlam qalinligini hisoblash masalalari yoritiladi.
- Gradirnyalar: Gradirnyalarning vazifasi va konstruksiyasi, ularda sovitish jarayonining borishi, gradirnyalarni hisoblash usullari haqida ma'lumot beriladi.
- Asosiy sifat ko'rsatkichlari: Sovutish qurilmalarining asosiy sifat ko'rsatkichlari (ishonchlilik, ergonomiklik, estetiklik, texnik xavfsizlik), jarayonlarning eksergetik tahlili haqida so'z yuritiladi.
- Sovutish transportlari: Oziq-ovqat mahsulotlarini tashish uchun ishlatiladigan temir yo'l, avtomobil va suv transportlarining sovitish tizimlari haqida ma'lumotlar beriladi.