"Yo’nalishga kirish" fanidan
Ushbu kitob energetika sohasiga kirish, energetikaning texnik taraqqiyotdagi ahamiyati, yer resurslari, issiqlik va gidroelektr stansiyalari, atom elektr stansiyalari, yangi energiya olish usullari, elektr energetika tizimi va uning atrof-muhitga ta'siri kabi mavzularni qamrab oladi.
Asosiy mavzular
- Fanning umumiy tavsifi: Energetikaning maqsadi, vazifalari, uch aspekti (texnik, ijtimoiy-siyosiy, ekologik) va muhandis roli muhokama qilinadi.
- Energetikaning texnik progressdagi ahamiyati: Jahon va O'zbekistonda energiya ishlab chiqarish va iste'molining tendentsiyalari, energetika tizimining boshqa tizimlar bilan aloqalari ko'rib chiqiladi.
- Yerning energetik resurslari: Energetik resurslar turlari, ularning jahondagi miqdori va iste'mol muddati, energetika ishlab chiqarish bosqichlari tahlil qilinadi.
- Energetik resurslarning turlari va ularning zahiralari: Ko'mir, neft, gaz zahiralari va ularning taqsimlanishi, gidroenergetika va atom energiyasi haqida ma'lumot beriladi.
- Elektr energiya olishning hozirgi zamon turlari: Energiyaning saqlanish qonuni, U. Renkin texnologiyasi va tsikli, eksergiya tushunchalari tahlil qilinadi.
- Issiqlik kondensatsion elektr stansiyalari: Issiqlikdan elektr energiyani olish, issiqlik elektr stansiyalari va ularning ishlash tamoyillari, bug’ generatorlari va turbinalari haqida ma'lumotlar beriladi.
- Issiqlik elektr markazlari: Issiqlik elektr markazlarining elementlari, ishlash tamoyili va issiqlik balansi ko'rib chiqiladi.
- Gaz turbin qurilmalar: Gaz turbinalari, ularning tuzilishi va ishlash tamoili haqida tushunchalar beriladi.
- Bug`-gaz qurilmalari: Bug' va gaz turbinalari, ularning elementlari va ishlash tamoyili tahlil qilinadi.
- Gidroelektr stantsiyalar: Gidrostatika va gidrodinamika asoslari, gidroelektrostantsiyalar va gidroturbinalar turlari haqida ma'lumotlar keltirilgan.
- Gidroakkumilyatsiya kiluvchi elektr stantsiyalar (GAES): Gidroakkumulyatsiya qiluvchi elektr stantsiyalar, ularning elementlari va ishlash tamoili ko'rib chiqiladi.
- Quyilish elektrostantsiyalari (QES): Quyilish elektr stantsiyalari, ularning ishlash tamoili va qo'llanilishi o'rganiladi.
- Atom elyektr stantsiyalar: Atom elektr stantsiyalari va ularning elementlari, ishlash tamoili, afzalliklari va kamchiliklari tahlil qilinadi.
- Har xil turdagi energiyadan elektr energiya olishning mumkin bo`lgan turlari: Taraqqiyotda energiyani elektr energiyaga aylantirish zarurligi, magnitogidrodinamik o`zgartirish, termoelektr va termoemissiya generatorlar hamda elektr ximik generatorlar ko'rib chiqiladi.
- Geotermal va Quyosh elektr stantsiyalari: Geotermal elektr stantsiyalari, qayta tiklanadigan dengiz resurslaridan foydalanish va quyosh elektr stantsiyalari haqida ma'lumotlar beriladi.
- Elektroenergetika: Elektroenergetika va uning rivoji, energiyaning xalq xo`jaligida qo`llanilishi, elektr energiya iste'moli, elektroenergetik tizim va uning elementlari haqida ma'lumotlar beriladi.
- Elektr energetik tizim elementlarining konstruktiv bajarilishi va ishlash tamoili: Elektroenergetik tizimni tashkil etuvchi elementlarning vazifalari va tamoyillari ko'rib chiqiladi.
- Energetika va texnikaning atrof muhitga ta'siri: Tabiatdagi tabiiy ko`rinishlarning sun'iy qurilmalardagi jarayonlar bilan munosabati, energetika va atrof muhit, biosfera va texnik progress, energetik qurilmalarning rivoji va uning kishilik jamiyatida hamda atrof muhitga ta'siri masalalari tahlil qilinadi.