Политология фанидан маърузалар матни
Ushbu kitob siyosatshunoslik fanining asosiy tushunchalari, nazariyalari va amaliy jihatlarini qamrab olgan. Unda siyosiy hayot, siyosiy jarayonlar, siyosiy tizimlar, demokratiya, mafkuralar, millatlararo munosabatlar, xavfsizlik va boshqa muhim mavzular keng yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Siyosatshunoslik fanining predmeti, maqsadi va vazifalari: Bu mavzu siyosatshunoslik fanining mohiyatini, uning o'rganish obyekti va predmetini, maqsad va vazifalarini ochib beradi. Siyosatshunoslikning siyosiy fanlar tizimidagi o'rni va roli, metodologik asoslari ham ko'rsatib o'tiladi.
- Siyosiy qarashlar va ta'limotlar: shakllanishi va rivojlanishi: Bu mavzu siyosiy fikr tarixini, qadimgi dunyodan to hozirgi kungacha bo'lgan siyosiy qarashlar evolyutsiyasini qamrab oladi. Siyosiy ta'limotlarning asosiy yo'nalishlari va vakillari, ularning g'oyalari va merosi tahlil qilinadi.
- Siyosiy hayot va jarayonlar: Bu mavzu siyosiy hayotning mohiyatini, tuzilishini, funksiyalarini va o'ziga xos xususiyatlarini ochib beradi. Siyosiy jarayonlar turlari va bosqichlari, siyosiy institutlarning roli va ta'siri ham ko'rib chiqiladi.
- Siyosiy tizim: Bu mavzu siyosiy tizim tushunchasini, uning tarkibiy qismlarini, funksiyalarini va turlarini o'rganadi. Siyosiy tizimning barqarorligi va samaradorligi, davlat va nodavlat tashkilotlarining munosabatlari ham tahlil qilinadi.
- Demokratiya. Demokratiyaning asosiy konsepsiyalari: Bu mavzu demokratiyaning mohiyatini, tamoyillarini, shakllarini va rivojlanish tendentsiyalarini ochib beradi. Demokratiyaning jamiyat hayotidagi o'rni va roli, afzalliklari va kamchiliklari ham ko'rsatib o'tiladi.
- Siyosiy hokimiyat: Bu mavzu siyosiy hokimiyat tushunchasini, uning mohiyatini, tuzilishini, manbalarini va turlarini o'rganadi. Hokimiyatning legitimligi, samaradorligi va jamiyatdagi o'rni ham tahlil qilinadi.
- Siyosiy hayot va ko'ppartiyaviylik: Bu mavzu siyosiy hayotda siyosiy partiyalarning rolini, ko'ppartiyaviylikning mohiyatini va ahamiyatini ochib beradi. O'zbekistondagi siyosiy partiyalar tizimi va ularning faoliyati ham ko'rib chiqiladi.
- Mafkura va siyosat: Bu mavzu mafkura tushunchasini, uning mohiyatini, jamiyatdagi o'rni va rolini o'rganadi. Siyosiy mafkuralar turlari, ularning evolyutsiyasi va zamonaviy tendentsiyalari ham tahlil qilinadi.
- Siyosat va millatlararo munosabatlar: Bu mavzu millat va millatlararo munosabatlar tushunchasini, ularning mohiyatini va xususiyatlarini ochib beradi. Milliy siyosatning asosiy yo'nalishlari, millatlararo totuvlikni ta'minlash masalalari ham ko'rib chiqiladi.
- Xalqaro xavfsizlik: barqarorlik va taraqqiyot: Bu mavzu xalqaro xavfsizlik tushunchasini, uning barqarorlik va taraqqiyot bilan bog'liqligini o'rganadi. Zamonaviy xavfsizlikka tahdidlar, ularni bartaraf etish yo'llari ham ko'rsatib o'tiladi.
- Mintaqaviy mojarolar va siyosiy yechimlar: Bu mavzu mintaqaviy mojarolar tushunchasini, ularning kelib chiqish sabablarini va ko'rinishlarini ochib beradi. Mintaqaviy mojarolarni bartaraf etish yo'llari va siyosiy yechimlar ham ko'rsatib o'tiladi.
- Xalqaro terrorizm: Bu mavzu xalqaro terrorizm tushunchasini, uning mohiyatini, shakllarini va ko'lamini o'rganadi. Terrorizmga qarshi kurashning huquqiy va siyosiy asoslari ham ko'rib chiqiladi.
- Siyosiy elita va siyosiy yetakchi (lider): Bu mavzu siyosiy elita va siyosiy yetakchi tushunchalarini tahlil qiladi. Ular o'rtasidagi uzviylik, siyosiy elitaning xususiyatlari va jamiyatdagi vazifasini yoritib beradi.Siyosiy yetakchilik, uni turlari va yondashuvlari ko'rib chiqiladi.
- Siyosiy ong: Bu mavzu siyosiy ong tushunchasini, uning ta'rifini, tarkibini va vazifalarini yoritib beradi. Siyosiy ong darajalari, ommaviy ong, siyosiy tafakkur kabi masalalar bilan batafsil tanishib chiqiladi.