Insоn fаоliyati hаvfsizligi
Ushbu kitob talabalarga, pedagoglarga va inson faoliyati xavfsizligi masalalari bilan qiziquvchilarga mo'ljallangan. Unda inson faoliyatining xavfsizligi, mehnat muhofazasi, texnika xavfsizligi, ishlab chiqarish sanitariyasi va yong'in xavfsizligi kabi muhim mavzular yoritilgan. Kitobda nazariy ma'lumotlar bilan birga amaliy tavsiyalar ham berilgan. O'quv laboratoriyalarida, chorvachilik fermalarida va qishloq xo'jaligi korxonalarida xavfsizlikni ta'minlash bo'yicha qoidalar batafsil bayon etilgan.
Asosiy mavzular
- Inson faoliyatining asosiy tushunchalari va huquqiy masalalari: Inson faoliyatining xavfsizligi fanining vazifalari, mehnat muhofazasiga oid umumiy tushunchalar, O'zbekiston Respublikasining mehnat qonunlari bo'yicha ma'lumotlar.
- O'quv laboratoriyalarida inson faoliyati havfsizligi qoidalari: Elektr tokining inson organizmiga ta'siri, qishloq xo'jaligi hayvonlariga elektr tokining ta'siri, o'quv laboratoriyalarda mehnat xavfsizligi qoidalari.
- Inson faoliyati havfsizligi muhofazasiga oid qonun va qoidalarga rioya qilish bo'yicha nazorat ishlari: Korxona ma'muriyatining mehnat qonunchiligiga rioya qilinishini nazorat qilish, mehnat muhofazasi komissiyasi vazifalari, yong'in xavfsizligi va sanitariya nazoratini tashkil qilish.
- Mikroiqlim va uning gigienik normalari: Mikroiqlim tushunchasi, optimal va ruxsat etilgan mikroiqlim, ish kategoriyalari, mehnat gigienasi.
- Ishlab chiqarish shovqini va vibratsiyasi: Shovqinning gigienik normalari, shovqin va titrashni o'lchash vositalari, titrashning normalari, shovqin va titrashdan himoyalanish.
- Elektr xafvsizligi asoslari: Elektr tokidan foydalanish asoslari, odam organizmiga elekrt tokining ta'siri, qishloq xo'jaligi hayvonlariga elektr tokining ta'siri, elektr shikastanishlarining asosiy sabablari, baxtsiz voqealarga birlamchi yordam.
- Qishloq xo'jaligida generator va elektr dvigatelilarin ishlatidagi havfsizlik qoidalari: Generatorlarga qo'yiladigan texnik havfsizligi qoidalari, elektr dvigatellarni ishlatishdagi xafvsizlik qoidalari.
- O'quv labaratoriya xonalarida mehnat havfsizligi va sanitariyasi: O'quv binosida mikromuxit parametrlari, o'quv labaratoriyalarda mehnat xafvsizligi turlari, o'quv labaratoryalarida mehnat havfsizligiga rioya qilish.
- Stanokda ishlaganda va chilangarlik ishlarini bajarishda havfsizlik texnika qoidalari: Stanokda ishlaganda xafvsizlik qoidalari, chilangarlik ishlarida havfsizlik qoidalari, o'quvchining ish o'rni.
- Qishloq xo'jalik korzonalarida mehnat muhofazasigi oid ishlarin tashkil qilish: Mehnat muhofazasi bo'yicha injenerning vazifalari, qishloq xo'jaligida mehnat muhofazasiga oid ishlarin tashkil qilish, mehnat muhofazasiga oid tadbirlarni rejalashtirish va mablag' bilan ta'minlash.
- Yong'in havfsizligi: Talabalarni yong'in portlashi va yong'in havfsizligi to'g'risida ma'lumot Bilan tanishtirish, yong'in chiqish sabablari, Yong'inning insonlarga ta'sir etuvchi omillari, Yong'inning oldini olish tadbirlari.
- Yong’inni o'chiradigan texnikaviy vositalar, asosiy qoida va usullar: Talabalarga o't o'chirish vositalardan bilim berish va undan foydalanish ko'nikma, malakalarini hosil qilish, Yong'in havfsizligi ishlarini tashkil etishda asosiy qoidalar, Qoidalar bajarilishida javobgar shaxslar, Yong'indan SAqlash qoidalari, Yong'inni o'chirishda texnika havfsizligi.
- CHorvachilikda yong'in havfsizligi: CHorvachilik fermalarida yong'in, ularing sabablari, yong'inni bartaraf etish yo'llarini o'rgatish bilim berishdir, Chorvachilik fermalarida yong'in havfsizligi, Omborlarda yong'in oldini olish yo'llari, Chorvachilik omborlarida yong'inni oldini olish tadbirlari.
- O’rim-yig'im terish ishlarini bajarish mashinalari ekspluatatsiya havfsizligi: Talabalarga o'rim-yig'im terim ishlarini bajarishda ekspluatatsiya jarayonida havfsizlik texnika qoidalarga rioya qilishga oid nazariy va Amaliy bilim berish, Umumiy tadbirlar, Mashinalarni texnik holatini tekshirishda texnika havfsizligi, Ish tugagandan keyingi havfsizlik tadbirlari, Mashinalarni bir joydan ikkinchi joyga ko'chirishda ko'riladigan havfsizlik tadbirlari.
- Atrof muxitni muhofaza qilish: Talabalarni atrof-muhitni muhofa qilish Nabiatni asrashga yu'naltirish, Respublikaning xozirgi ekologik axvoli, Respublikda to'planib qolgan ishlab chiqarish chiqindilar, Respublikda resurslarda unumli foydalanish.