Метрология, стандартлаштириш, узароалмашиниш ва сертификатлаштириш
Ushbu kitob mashinasozlik va asbobsozlik sohalarida aniqlik va o'zaro almashinuv ahamiyatini, shuningdek, ishlab chiqarishda sifat nazoratini ta'minlash masalalarini ko'rib chiqadi. Kitobda o'lchamlarni nazorat qilish usullari va vositalari, standartlashtirish, doпускlar va o'tkazishlar tizimlari, sirtlarni shakl va joylashuv xatoliklari, g'adir-budurlik, o'lchamlarni hisoblash va nazorat qilish, rezbali va tishli birikmalarning o'zaro almashinuvi kabi mavzular yoritilgan. Kitobning maqsadi – talabalarga mashinasozlik sohasida zarur bo'lgan nazariy va amaliy bilimlarni berish.
Asosiy mavzular
- O'zaro almashinuv asoslari: O'zaro almashinuv tushunchasi, turlari, o'lchamlar, og'ishlar, doпускlar va o'tkazishlar haqida ma'lumotlar beriladi.
- Silliq silindrik birikmalar: Silliq silindrik birikmalarning doпускlari va o'tkazishlari, chizmalarda belgilash qoidalari, sirpanish подшипниклари uchun o'tkazishlarni hisoblash va tanlash usullari ko'rsatilgan.
- Metrologiya va texnik o'lchashlar: O'lchash vositalarining asosiy metrologik ko'rsatkichlari, uzunlik va burchak o'lchash usullari, universal o'lchash vositalari va ularni tanlash bo'yicha ma'lumotlar keltirilgan.
- Sirtlarning shakl va joylashuv xatoliklari: Sirtlarning shakl va joylashuv xatoliklari, ularni nazorat qilish usullari, допуск qiymatlari va chizmalarda ko'rsatish qoidalari tushuntirilgan.
- O'lchamlar zanjirlari: O'lchamlar zanjirlari va ularga kiruvchi o'lchamlarning допускlarini hisoblash usullari, maksimum-minimum usuli va ehtimolliklar nazariyasi asosida hisoblash usullari tasvirlangan.
- Standartlashtirish asoslari: Standartlashtirishning ilmiy-metodik asoslari, standartlashtirishning xalq xo'jaligidagi roli, O'zbekiston standartlashtirish davlat tizimi va me'yoriy hujjatlar haqida ma'lumotlar berilgan.
- O'zbekiston Respublikasining sertifikatlashtirish tizimi: O'zbekiston Respublikasining sertifikatlashtirish milliy tizimi, uning asosiy vazifalari, sertifikatlashtirish turlari va asosiy qoidalari haqida ma'lumotlar keltirilgan.