Organik kimyo metodlari
O'zbekiston Respublikasi Sog'liqni Saqlash Vazirligi tomonidan chop etilgan "Organik kimyo" fanidan laboratoriya ishlariga o'quv-uslubiy ko'rsatmalar talabalarga organik birikmalar, ularning tarkibi va xossalari haqida bilim beradi. Darslikda seminar o'tkazish, laboratoriya ishlari, mustaqil ishlar, baholash mezonlari keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Organik birikmalarning element analizi: Organik birikmalarning tarkibiy elementlarini aniqlash usullari bilan tanishtirish.
- Organik birikmalarning tuzilishi, izomeriyasi va nomenklaturasi: Organik birikmalarning asosiy belgilari, tuzilishi, nomlanishi va izomeriyasi haqida bilimlarni shakllantirish.
- Kimyoviy bog'lar va organik birikmalarda atomlarning o'zaro ta'siri: Kimyoviy bog'larning turlari va molekulalardagi atomlarning o'zaro ta'siridan kelib chiqadigan elektron effektlar haqida bilimlarni shakllantirish.
- Tetragonal uglerod atomidagi radikal o`rin olish (SR) reaktsiyalari (alkan va sikloalkanlar): Alkan va sikloalkanlarning tuzilishi, fazoviy izomeriyalari va kimyoviy xossalari bilan tanishtirish.
- Alken, alkin va alkadienlarning reaktsion qobiliyati: Alken, alkin va alkadienlardagi bog'larning elektron tuzilishiga bog'liqligi haqidagi bilimlarni shakllantirish.
- Arenlarning reaktsion qobiliyati: Arenlarning tuzilishi va benzol halqasidagi o`rinbosarlarning ta'siriga bog'liqligi haqidagi bilimlarni shakllantirish.
- Alifatik uglevodorodlar, arenlar, olinish usullari, elektron tuzilishiga ko`ra reaktsion qobiliyati: Uglevodorodlardagi reaksion qobiliyatini va elektrofil birikish mexanizmlarini o`rgatish.
- Uglevodorodlarning galogen hosilalari: Galogen hosilalarning reaktsion qobiliyati ularning tuzilishiga bog'liqligi haqidagi bilimlarni shakllantirish.
- Organik birikmalarning kislotali va asosli xossalari. Bir atomli spirt va fenollarning reaktsion qobiliyati: Organik birikmalarning kislotali va asosli xossalari, spirt va fenollarning reaktsion qobiliyati haqidagi bilimlarni shakllantirish.
- Ko`p atomli spirtlar, fenollar, oddiy efirlarning reaktsion qobiliyati: Ko`p atomli spirtlar, fenollar, oddiy efirlarning olinish usullarining reaktsiya tenglamalarini o`rgatadi.
- Oksobirikmalarning reaktsion qobiliyati: Aldegid va ketonlarning reaktsion qobiliyatiga ta'sir etuvchi omillarni o`rgatadi.
- Uglevodorodlarning galogen hosilalari, bir va ko`p atomli spirtlar, fenollar, oddiy efirlar, oksobirikmalarning reaktsion qobiliyati: Nukleofil o`rin olish (Sn), ajralish reaktsiya mexanizmlari haqida ma'lumot beradi.
- Bir asosli karbon kislotalar. To`yingan, to`yinmagan va aromatik karbon kislatalarning reaktsion qobiliyati: Karbon kislotalarning kimyoviy xossalari ularning tuzilishiga bog`liqligi haqidagi qonuniyatlarni o`rgatadi.
- Ikki asosli karbon kislotalar. Malon efirining CH-kislotaligi. Uning asosida sintezlar: Dikarbon kislotalarning olinish usullari va reaktsion qobiliyati haqidagi bilimlarni shakllantirish.
- "Alifatik va aromatik aminlar. Alifatik va aromatik aminlarning kislota-asos xossalari": Aminlarning asosli va nukleofil xossalari haqidagi bilimlarni shakllantirish.
- Diazo- va azobirikmalar. Azobo`yoqlar: Diazo- va azobirikmalarning reaktsion qobiliyati va amaliy ahamiyatini o`rgatadi.
- Organik moddalarning fazoviy tuzilishi.: Stereoizomeriya asosiy tushunchalari haqidagi bilimlarini shakllantirish va organik reaktsiyalarning stereokimyoviy yo`nalishini belgilash.