Јазај тiлiнiё стилистикасы

Ushbu kitob stilistika, xususan, qazaq tilining stilistik xususiyatlariga bag'ishlangan. Unda tilning grammatik, leksik va sintaktik qatlamlarida stilistik vositalar va ularning qo'llanilishi, nutq madaniyati, uslublararo farqlar va turli janrlardagi nutqning o'ziga xos xususiyatlari ko'rib chiqiladi. Qo'llanma talabalarga mo'ljallangan bo'lib, ularga qazaq tilining boy imkoniyatlarini chuqurroq anglashga va nutqni to'g'ri va ta'sirchan ifodalashga yordam beradi.

Asosiy mavzular

  • Uslubshunoslikning ob'ekti: Uslubshunoslik tilshunoslikning bir tarmog'i sifatida til birliklarining uslubiy xususiyatlarini, ularning turli vaziyatlarda qo'llanilishini o'rganadi. Bu ob'ekt til birliklari, leksikologiya, semasiologiya, grammatika va fonetika kabilarni o'z ichiga oladi.
  • Umumxalq tili va uning shakllari: Umumxalq tili jamiyatning aloqa vositasi bo'lib, og'zaki va yozma shakllarga ega. Uning shakllari esa o'ziga xos xususiyatlari bilan ajralib turadi.
  • Uslublar tasnifi va ularning turlari: Uslublar nutqning maqsadi va vaziyatiga qarab tasniflanadi. So'zlashuv uslubi, badiiy uslub, publitsistik uslub, ilmiy uslub va rasmiy uslub kabi turlari mavjud.
  • Leksikaning stilistik xususiyatlari: Leksika tilning boyligi bo'lib, so'zlarning stilistik bo'yoqlari, ularning turli uslublarda qo'llanilishi uslubshunoslikning muhim masalasidir. Beytral leksika, so'zlashuv leksikasi, kitobiy leksika, dialektizmlar va arxaizmlar kabi turlari mavjud.
  • So'zlarning ekspressiv-emotsional bo'yog'i: So'zlarning ma'nolaridan tashqari, ularda emotsional va baholash munosabatini ifodalovchi qo'shimcha ma'nolar ham bo'lishi mumkin. Bu ekspressivlik nutqga ta'sirchanlik va ifodalilik beradi.
  • Frazeologizmlarning stilistik xususiyatlari: Frazeologizmlar nutqga образлилик, таъсирчанлик, миллий руҳ беради. Уларнинг турлари ва хусусиятлари бадиий нутқда алохида ахамиятга эга.
  • Grammatik uslubshunoslik: Grammatik uslubshunoslik gap tuzilishining uslubiy imkoniyatlarini o'rganadi, so'zlarning o'rin tartibi, gap bo'laklarining aloqasi va boshqa grammatik vositalar orqali nutqga ifodalilik berish usullarini aniqlaydi.