Теория поведения потребителя и производителя"
Ushbu referat iste'molchi va ishlab chiqaruvchilarning xatti-harakatlarini tahlil qiladi. Unda talab qonuni, talab egri chizig'i, talabga ta'sir etuvchi omillar, elastiklik, iste'molchilarning xususiyatlari, bozorni o'rganish va talabni prognozlash kabi asosiy tushunchalar ko'rib chiqiladi. Shuningdek, iste'molchilarning xatti-harakatlariga ta'sir etuvchi madaniy, ijtimoiy, shaxsiy va psixologik omillarga ham e'tibor qaratiladi. Referat, talabning iqtisodiy strategiyaga ta'sirini o'rganish bilan yakunlanadi.
Asosiy mavzular
- Talab qonuni: Talab qonuni narx va talab miqdori o'rtasidagi teskari bog'liqlikni ifodalaydi. Narx oshishi bilan talab miqdori kamayadi va aksincha. Talab egri chizig'i ushbu bog'liqlikni grafik tarzda aks ettiradi. Talabga narx omilidan tashqari, iste'molchilarning didi, daromadi, boshqa tovarlarning narxi va kelajakdagi kutilmalar ham ta'sir ko'rsatadi.
- Talab elastikligi: Talab elastikligi narxning o'zgarishiga nisbatan talab miqdorining sezgirligini o'lchaydi. Talab elastikligi yuqori bo'lgan tovarlar uchun narxning ozgina o'zgarishi talab miqdorining sezilarli darajada o'zgarishiga olib keladi. Talab elastikligi past bo'lgan tovarlar uchun esa narxning o'zgarishi talab miqdoriga unchalik ta'sir etmaydi. Talab elastikligiga tovarning o'rnini bosuvchi tovarlarning mavjudligi, tovarning iste'molchining byudjetidagi ulushi va vaqt omili ta'sir ko'rsatadi.
- Iste'molchilarning xususiyatlari: Iste'molchilarning xatti-harakatlariga madaniy, ijtimoiy, shaxsiy va psixologik omillar ta'sir ko'rsatadi. Madaniy omillar iste'molchilarning qadriyatlari, e'tiqodlari va odatlarini o'z ichiga oladi. Ijtimoiy omillar iste'molchilarning oilasi, do'stlari va ijtimoiy guruhlarining ta'sirini o'z ichiga oladi. Shaxsiy omillar iste'molchilarning yoshi, jinsi, daromadi va kasbini o'z ichiga oladi. Psixologik omillar iste'molchilarning motivatsiyasi, idroki, o'rganishi va e'tiqodlarini o'z ichiga oladi.
- Bozorni o'rganish va talabni prognozlash: Bozorni o'rganish korxonaga bozorda talabni aniqlashga va kelajakdagi talabni prognozlashga yordam beradi. Talabni prognozlash korxonaga ishlab chiqarish hajmini rejalashtirish, narxlarni belgilash va marketing strategiyasini ishlab chiqish uchun zarurdir. Talabni prognozlash uchun turli usullar mavjud, masalan, statistik tahlil, so'rovlar va ekspert baholash.