O’zbek yozma adabiyotida folklor an’analari

Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan tavsiya etilgan bo'lib, unda o'zbek yozma adabiyotida folklor an'analari mavzusi keng yoritilgan. Kitobda adabiyot va folklorning o'zaro aloqadorligi, mumtoz adabiyot namoyandalarining ijodiga folklorning ta'siri masalalari tahlil qilingan. Shuningdek, asarda Alisher Navoiy, Bobur, Ogahiy kabi mumtoz shoirlarning ijodida folklor an'analari qanday aks etgani ko'rsatib berilgan.

Asosiy mavzular

Yozma adabiyot va xalq og'zaki ijodi: Ushbu mavzuda yozma adabiyot va folklorning o'zaro munosabatlari, ularning o'rni va ahamiyati haqida so'z yuritiladi. Shuningdek, Alisher Navoiy ijodida xalq ijodiyotidan foydalanish masalalari ko'rib chiqiladi.
Ahmad Yassaviy hikmatlari va diniy afsona, rivoyatlar: Ushbu mavzuda Ahmad Yassaviy hikmatlaridagi asosiy badiiy timsollar, payg'ambarlar sarguzashtlari bilan bog'liq hikmatlar, ilohiy oshiqlar qismatiga ishora qiluvchi hikmatlar va rivoyatlar tahlil etiladi. Shuningdek, Ahmad Yassaviy hikmatlarining xalqchilligini ta'minlagan asosiy vositalar yoritiladi.
"Qissasi Rabg'uziy" va xalq og'zaki ijodi: Ushbu mavzuda "Qissasi Rabg'uziy" asarining xalqona uslubi, hikoyatlarining tarixiy ildizlari, qissa janri, Dovud, Sulaymon va Luqmon haqidagi qissalarda folklor motivlari, Rabg'uziy qissalarida xalqona mubolag'a san'ati va "Qissasi Rabg'uziy"da saj' kabi masalalar ko'rib chiqiladi.
"Yusuf va Zulayho" dostonida folklor motivlari: Ushbu mavzuda xalq ijodi Durbek dostoni uchun asosiy manba sifatida, "Yusuf va Zulayho" dostonida tush motivi, badiiy tasvirda ertak motividan foydalanish, yaxshilik va yomonlik, ilohiy mukofot va jazo haqidagi diniy-falsafiy qarashlar kabi masalalar tahlil etiladi.
Atoiy she'riyati va xalq og'zaki ijodi: Ushbu mavzuda Atoiy g'azallarida badiiy tasvir vositalari, folklorga xos an'anaviy obrazlar, shoir g'azallarida xalq maqollaridan foydalanish mahorati kabi masalalar yoritiladi.
Mavlono Lutfiy she'riyati va xalq og'zaki ijodi: Ushbu mavzuda mifologik obrazlar va ularning adabiyotda aks etishi masalasi, Lutfiy g'azaliyotida pari obrazi, Lutfiy she'rlarida Yusuf obrazi, shoirning Xizr timsoli aks etgan she'rlari, shoir ijodida xalq maqollarining qo'llanishi va tuyuq janri va uning xalq og'zaki ijodi bilan bog'liqligi masalalari ko'rib chiqiladi.
Alisher Navoiy she'riyatida xalq maqollari va hikmatli so'zlar: Ushbu mavzuda Alisher Navoiy - xalq ijodi donishmandi, shoir g'azallarida xalq maqollarining rang-barang uslubda qo'llanishi, xalq maqollari zaminida yaratilgan hikmatli so'zlar kabi masalalar yoritiladi.
Qadimgi miflarning Alisher Navoiy ijodiga ta'siri: Ushbu mavzuda Alisher Navoiy ijodida mifologik obrazlar, ezgulik miflari bilan bog'liq bo'lgan Kayumars, Hushang, Taxmuras va Jamshid obrazlari talqini, shoir ijodida Qaqnus va Samandar kabi mifologik timsollarning badiiy talqini kabi masalalar ko'rib chiqiladi.
Navoiy hikoyatlari va folklor: Ushbu mavzuda hikoyat janri haqida ma'lumot, Alisher Navoiy hikoyatlarining (an'anaviy, yangi) manbalari, Anushirvoni Odil haqidagi hikoyatlar, Luqmoni Hakim haqidagi hikoyatlar va ularning xalq varianti va Navoiy hikoyatlarining g'oyaviy-badiiy xususiyatlari kabi masalalar yoritiladi.
"Mahbub-ul-qulub"da xalq maqollari: Ushbu mavzuda Alisher Navoiy – axloq targ'ibotchisi, tanbehlar zamiridagi xalq maqollari, Alisher Navoiy – donishmand murabbiy, hayotiy kuzatishlar asosida yaratilgan hikmatlar kabi masalalar ko'rib chiqiladi.
Alisher Navoiy. Badiiy tasvir va tilda folklor an'analari: Ushbu mavzuda Alisher Navoiy badiiy tasvir usulida qanday folklor an'analaridan ijodiy foydalanganligi, Farhod va Shirin dostonida qahramonning tug'ilishi va bolaligi bilan bog'liq folklor an'anasi haqida kabi masalalar yoritiladi.
Bobur ijodida xalqona hikmatlar: Ushbu mavzuda Bobur – Navoiy an'analarining davomchisi, Bobur she'riyatidagi xalqona ohanglar, Bobur ijodida Sharq klassik sheʼriyatidagi an'anaviy timsollar kabi masalalar yoritiladi.
Ogahiy she'riyatida folklor an'analari: Ushbu mavzuda Ogahiy she'riyatida folklor obrazlari, shoir she'rlarida Xizr timsolining badiiy-estetik vazifasi, Pari timsoli bilan bog'liq baytlar, Dev – badiiy vosita sifatida kabi masalalar yoritiladi.