“Molekulyar fizika”
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan Namangan davlat universiteti "Tabiiy fanlar" fakulteti talabalari uchun "Molekulyar fizika" bo'limidan laboratoriya ishlariga oid uslubiy qo'llanma sifatida tavsiya etilgan. Qo'llanma sirt taranglik koeffitsientini halqani suyuqlikdan uzish usuli, tomchi uzilish usuli, qattiq jismlarning temperaturaviy chiziqli kengayish koeffitsientini aniqlash hamda havoning namliklarini aniqlash kabi laboratoriya ishlarini o'z ichiga oladi. Qo'llanmada har bir laboratoriya ishi uchun kerakli asbob-uskunalar, nazariy ma'lumotlar, tajriba qurilmasi va usulining nazariyasi, o'lchashlar, hisoblashlar hamda talabalarga topshiriq uchun savollar keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Sirt taranglik koeffitsientini halqani suyuqlikdan uzish usuli: Ushbu mavzuda suyuqlikning sirt tarangligi, sirt taranglik kuchlari, molekulalararo ta'sir kuchlari va sirt energiyasi tushunchalari ko'rib chiqiladi. Shuningdek, halqani suyuqlikdan uzish usuli yordamida sirt taranglik koeffitsientini aniqlash usuli batafsil tushuntiriladi. Tajriba qurilmasi, o'lchashlar va hisoblashlar tartibi keltirilgan.
- Sirt taranglik koeffitsientini tomchi uzilish usuli: Suyuqlikning sirt tarangligini aniqlashning yana bir usuli - tomchi uzilish usuli. Tomchi hosil bo'lish jarayoni, tomchi uzilish sharti, tomchining og'irligi va sirt taranglik kuchlari orasidagi munosabatlar ko'rib chiqiladi. Tajriba uchun kerakli asbob-uskunalar ro'yxati va tajriba tartibi keltirilgan.
- Qattiq jismlarning temperaturaviy chiziqli kengayish koeffitsientini aniqlash: Qattiq jismlarning issiqlikdan kengayishi, chiziqli kengayish koeffitsienti, molekulyar-kinetik nazariya asosida issiqlikdan kengayish jarayonining tushuntirilishi mavzulari yoritilgan. Tajriba qurilmasi, o'lchashlar va hisoblashlar tartibi keltirilgan.
- Havodagi namliklarni aniqlash: Havoning namligi, absolyut namlik, maksimal namlik, nisbiy namlik, shudring nuqtasi tushunchalari berilgan. Nisbiy namlikni aniqlash usullari, gigrometrlar va psixrometrik usullar haqida ma'lumotlar keltirilgan.