Маданиятшунослик

Ушбу услубий қўлланмада таълим технологияси, педагогик технологиянинг ўқув жараёнига татбиғи, маданиятшунослик фанининг ўзига хосликлари ва таълим технологияларининг концептуал асослари каби масалалар ёритилган. Маданиятшунослик фанини ўқитишда профессор-ўқитувчилар учун қўлланма сифатида тавсия этилади.

Asosiy mavzular

Маданиятшунослик фанининг предмети ва вазифалари: Маданиятшунослик фанининг предмети, вазифалари, маданият тушунчаси, унинг таркибий қисмлари, маданият ва цивилизация ўртасидаги муносабат, миллий ва умуминсоний қадриятлар каби масалалар кўриб чиқилади.
Маданий тараққиётнинг асосий қонуниятлари: Табиат ва маданият муносабати, маданиятнинг инсон шахси ва турмуш тарзидаги ўрни, ирқий, этник, миллий ва социал-иқтисодий хилма-хиллик, тарих ва маданият типларининг минтақалаштирилиши, маданиятлар мулоқоти каби мавзулар очиб берилган.
Маданиятшунослик ва жаҳон маданияти масалалари. Архаик (ибтидоий) маданият: Маданиятнинг вужудга келиши, маданий даврлар тушунчаси, ибтидоий жамиятнинг шаклланиши, маиший турмуш ва аҳлоқ мезонлари, диний тасаввурлар, санъатнинг жамоачилик хусусиятлари, санъатнинг амалий вазифалари каби масалалар таҳлил этилади.
Анъанавий маданият: Қадимги Шарқ маданиятининг тарихий ва даврий чегаралари, Қадимги Шарқ цивилизацияси ривожидаги умумийлик ва ўзига хос хусусиятлар, Қадимги Шарқ дунёқарашининг ўзига хослиги, Месопотамия маданияти, Миср маданияти, Ҳиндистон маданияти, Хитой маданияти каби мавзулар ёритилган.
Маданиятшунослик ва диний маданият. Техноген маданият ва унинг моҳияти: Ўрта асрлардаги дунёқараш, Европа ва Шарқ маданиятининг христиан ва ислом дини ақидаларида намоён бўлиши, умумий ахлоқ мезонларининг ўрнатилиши ва ёйилишида диннинг ўрни, исломий маданиятнинг шаклланиши, араб тили ва илмий адабий алоқаларнинг ривожланиши, Қуръон ва шариат асослари, тасаввуф каби мавзулар ўрин олган.
Ватан маданияти тарихи. Марказий Осиё халқларининг қадимги маданияти: Марказий Осиёда ибтидоий жамоа тузуми, Марказий Осиё маданияти шаклланишининг табиий-иқлимий ва этник шарт-шароитлари, Марказий Осиё маданияти таркибида турли хил маданий жараёнларнинг вужудга келиши, эллин маданиятининг Шарққа кириб келиши, Қушонлар даврида Бақтрия маданияти каби масалалар кўриб чиқилган.
IX-XII асрлар Шарқ уйғониш даври маданияти: Марказий Осиё Реннессанси ва уни даврлаштириш муаммолари, IX-XI асрларда ижтимоий-сиёсий, иқтисодий ва маданий ҳаётда юз берган ўзгаришлар, Маъмун академияси, Табиий, фалсафий-ахлоқий ва диний-тасаввуфий фанларнинг тараққий қилиши каби мавзулар ўрганилган.
Темур ва темурийлар даври маданияти: Амир Темур барпо этган марказлашган давлатда маданий-маиший ҳаётни ривожлантириш шарт-шароитлари, Самарқанд ва Хиротдаги маданий муҳит, Темурийлар давридаги илм-фан ва адабиёт аҳли, тасвирий санъат ривожи, Хўжа Ахрор Валий, Жомий, Навоий сингари шахсларнинг ҳаёти ва ижоди каби мавзулар баён этилган.
Хонликлар ва Россия истилоси даврида ўзбек халқи маданияти. Мустабид шўро даврида Ўзбекистон маданияти: XVI-XIX асрнинг биринчи ярмида Марказий Осиёнинг ижтимоий-маданий ҳолати, хонликлар давридаги ўзига хослик, Россия истилосининг ўлка маънавий ҳаётига таъсири каби масалалар ёритилган.
Миллий истиқлол ва маданий тараққиёт: Миллий истиқлол ва маънавият, миллий уйғониш ва миллий онг, маданий муссасалар фаолиятининг янгича ташкил этилиши ва миллий маданий ворислик муаммолари, Ўзбекистонда маданий меросни муҳофаза қилиш тадбирлари каби масалалар кўриб чиқилган.