Зоотехния йуналиши учун селекция асослари фанидан маърузалар матни ва амалий машгулотлар ишланмаси.

Ushbu kitob chorvachilik sohasida selektsiya ishlarini olib borishning nazariy va amaliy asoslariga bag'ishlangan. Unda O'zbekiston Respublikasi qishloq va suv xo'jaligi vazirligi tomonidan tasdiqlangan metodikalar, chorvachilikning genetik asoslari, hayvonlar selektsiyasi, biotexnologiyalar va boshqa muhim masalalar ko'rib chiqilgan. Kitobda selektsiya jarayonida qo'llaniladigan usullar, naslchilik ishlarining ahamiyati va chorva mollarining mahsuldorligini oshirish yo'llari ham yoritilgan. Kitobning asosiy maqsadi - zootehniya yo'nalishi talabalari uchun selektsiya asoslarini o'rgatish va ularga amaliy ko'nikmalar berishdir.

Asosiy mavzular

• Hayvonlar selektsiyasining nazariy asoslari: Bu mavzu selektsiya fanining maqsadi, vazifalari va boshqa fanlar bilan aloqasini ochib beradi. Evolyutsiyaning asosiy omillari, biotexnologiyalarning qo'llanilishi, miqdoriy va sifat belgilarning naslga berilishi, irsiy koeffitsiyent, takrorlanish koeffitsiyenti, korrelyatsiyalar, tanlash va uning shakllari, usullari haqida ma'lumot beradi.
• Sut yo'nalishidagi qoramollar selektsiyasi: Bu mavzu sut yo'nalishidagi qoramollar selektsiyasining asosiy yo'nalishlari, irsiyat, takrorlanish, korrelyatsiya koeffitsiyentlari va selektsion indekslarning qo'llanilishi, inbriding va geterozisning sut kramolchiligida qo'llanilishi, sigirlarni mashina sog'imi uchun tanlash, selektsiyada yangi genetik usullardan foydalanish, genofondlarni saqlab qolish kabi masalalarni yoritadi.
• Go'sht yo'nalishidagi qoramollar selektsiyasi: Bu mavzu go'shtdor zotlarning biologik va mahsuldorlik xususiyatlari, asosiy va qo'shimcha selektsiya belgilari, ularning naslga berilishi, buqachalarni shaxsiy mahsuldorligi bo'yicha sinash, inbriding, geterozis va duragaylashning go'shtdor qoramolchilikda qo'llanilishi kabi masalalarni yoritadi.
• Qo'ychilik selektsiyasi: Bu mavzu qo'y zotlari, ularning asosiy va qo'shimcha selektsiya belgilari, xo'jalikka foydali belgilarning naslga berilishi, qo'ychilikda selektsiya olib borish, chatishtirish va inbridingning qo'llanilishi, kon guruhlari va bioximik polimorfizmning qo'ylar selektsiyasida qo'llanilishi kabi masalalarni yoritadi.
• Cho'chqachilik selektsiyasi: Bu mavzu cho'chqalarning biologik va xo'jalik xususiyatlari, sifat va miqdoriy belgilarning naslga berilishi, cho'chqachilikda inbriding va chatishtirishning qo'llanilishi, cho'chqa zotlarini yaratish va takomillashtirish usullari kabi masalalarni yoritadi.
• Yilqichilik selektsiyasi: Bu mavzu yilqichilikda seleksiya ishlarini olib borish otlarning xo'jalik va biologik xususiyatlariga asoslanganligini yoritadi. Bularga otlarning kam bola berishi va avlodlarning sekin almashinishi, otlardan xo'jalikda va naslchilik ishida uzoq muddat foydalanish va boshqalar kiradi.
• Parrandalar selektsiyasi: Bu mavzu Parrandachilikning ahamiyati va selektsiya belgilari, parrandalar karioitiipi va polimorf sistemalari, Sifat va mikdoriy belgilar va ularning naslga berilishi va Parrandachilikda selektsiya ishlari kabi masalalarni yoritadi.
• Hayvonlar kasalligiga mustahkamlik bo'yicha selektsiya olib borish: Bu mavzu Hayvonlarda ko'p uchraydigan kasalliklar, ularning zarari, zotlar va liniyalar genofondini baholash, Kasalliklarga mustahkamlikning naslga berilishi, kasalliklarga mustahkamlik bo'yicha tanlash kursatkichlari, kasalliklarga mustahkamlik bo'yicha selektsiya olib borish kabi masalalarni yoritadi.
• Yirik mikiyosdagi selektsiya: Bu mavzu Yirik mikiyosdagi selektsiyaning kelib chiqish sabablari, podalarning genetik yaxshilanishi, hayvonlarning mahsuldorligini nazorat kilish, SELEKS sistemasi, naslchilik ishi rejasini tuzish uslubi kabi masalalarni yoritadi.
• Qishloq xo'jalik hayvonlarining konstitutsiyasi va eksteryeriga karab baholash: Bu mavzu Qishloq xo'jalik hayvonlarining har hil tur, jins va yoshdagi chorva mollarining eksteryeri va konstitutsiyasini kuz bilan chamalab mustakil baholashga urgatishga bag'ishlangan.