Biofizika
Ushbu kitob biofizika faniga bag'ishlangan bo'lib, unda biologik sistemalarning fizik va kimyoviy asoslari, molekulyar jarayonlar, nerv impulslari, ion kanallari, termodinamika, membranalar, optik sistemalar, fotobiologiya va boshqa shu kabi mavzular batafsil yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Biofizika fani va uning vazifalari: Biofizikaning predmeti, rivojlanish tarixi, boshqa fanlar bilan aloqasi. Tirik organizmlardagi fizik va kimyoviy jarayonlar, biologik sistemalarning ultrastrukturalari.
- Biologik jarayonlar kinetikasi: Biologik sistemalar, metabolitik jarayonlar, haroratning ta'siri. Reaktsiyalar tezligi, katalizatorlar, muhitning ta'siri.
- Molekulyar retseptsiya: Retseptor xujayralari, feromon moddalar, hid bilish retseptsiyasi. Tashqi muhit signallarining qabul qilinishi va transformatsiyasi.
- Nerv impulsi fizikasi: Nerv tolalari orqali impulslarning tarqalishi, akson impulsi, nerv impulsi. Nerv xujayralarining faoliyati, elektr zaryadlari.
- Ion kanallari: Membranalar, ion kanallarning tanlab o'tkazishi. Akson membranalari, transport sistemalari, ionlarning harakati.
- Biologik jarayonlar termodinamikasi: Termodinamikaning asosiy qonunlari, statsionar holat. Energiya oqimi, modda almashinuvi, izolyatsiyalangan sistemalar.
- Moddalarning membranalar orqali tashilishi: Membranalar tuzilishi, moddalarning tashilish usullari. Lipid faza, gidrofil moddalar, aktiv tashuvchilar, eksotsitoz va endotsitoz.
- Biologik membranalar strukturasi: Membranalar tuzilishi, mitohondriya. Xujayra membranalarining asosiy qismlari, ularning funktsiyalari.
- Nerv impulslarining sinaps orqali uzatilishi: Sinapslar, sinapslar turlari, aralash sinapslar. Kimyoviy, elektr sinapslar, signal uzatilishi.
- Atom va molekulalar tomonidan energiyaning yutilishi va nurlanishi: Atom fizikasi, nurlanish turlari, yorug'likning yutilishi va sochilishi. Spektral analiz, nurlanish spektrlari.
- Olamning issiqlik o'limi nazariyasi. Muvozanatga yaqin va muvozanatdan uzoq sistemalar termodinamikasi: Entropiyaning ortishi, muvozanatga yaqin va uzoq termodinamika. Statsionar holat, entropiya minimumi.
- Ko'zning optik sistemasi va uning ba'zi hususiyatlari: Retseptorlar, ko'zning tuzilishi, yorug'likning sinishi. Optik elementlar, ko'ruv nervi, to'r parda.
- Fotobiologik jarayonlar: Ko'rish sezgirligi, ko'zning tuzilishi, rodopsin. Yorug'likning biologik ta'siri, tayoqchalar va kolbachalar.