Замин ва пойдеворлар
Kitob Zamin va poydevorlar haqida ma'lumot beradi. Unda Zamin va poydevorlarni loyihalashdagi asosiy xususiyatlar, zamin va poydevorlarning mustahkamligi, turli yuklamalarga bardosh berish qobiliyati, zamin gruntlarining sun'iy mustahkamlash usullari, zilzilalarga bardoshli zaminlarni hisoblash va loyihalash kabi masalalar ko'rib chiqilgan. Shuningdek, tebranma harakatlanuvchi mashina va uskunalar poydevorlariga ham e'tibor qaratilgan. Kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan tavsiya etilgan va arxitektura qurilish institutlari talabalari uchun mo'ljallangan.
Asosiy mavzular
- Poydevor loyihalashdagi asosiy xususiyatlar: Poydevorlarni loyihalashning umumiy qoidalari, zaminning yuk ko'tarish qobiliyatini hisoblash, zarur materiallar va poydevor chuqurligini belgilash masalalari ko'rib chiqiladi.
- Tabiiy zaminda sayoz joylashgan poydevorlar: Bunday poydevorlarni loyihalashning umumiy qoidalari, markaziy va nomarkaziy yuk ta'siridagi poydevorlarning tag yuzasi o'lchamlarini hisoblash, hamda yerto'la poydevorini hisoblash usullari bayon etiladi.
- Qoziqli poydevorlar: Qoziqli poydevorlarning turlari, ularni o'rnatish, hisoblash va loyihalash bo'yicha ma'lumotlar beriladi.
- Chuqur joylashuvchi poydevorlar: O'z og'irligi bilan pastlashuvchi quduqlar, kesson poydevorlar, yig'ma temir-beton qobiqlar va grunt qarridagi devorlar haqida ma'lumotlar keltirilgan.
- Zamin gruntlarini sun'iy mustahkamlash usullari: Bo'sh gruntlarni almashtirish, zichlash va qotirish usullari ko'rib chiqiladi.
- O'ta cho'kuvchan gruntlarda poydevorlarni loyihalash: Bunday gruntlarning xususiyatlari, o'ta cho'kuvchanlik ko'rsatkichlari va ularda poydevor barpo etish usullari bayon etiladi.
- Zilzilabardosh zaminlarni hisoblash va loyihalash: Qurilish maydonining zilzilabardoshligi, zilzilabardosh zaminlar usuli, zilzila ta'sirida gruntlar mustahkamligining o'zgarishi, yuk ko'tarish qobiliyati va zaminlarni zilzilabardoshligini oshirishga qaratilgan tadbirlar ko'rib chiqiladi.
- Tebranma harakatlanuvchi mashina va uskunalar poydevorlari: Mashina va uskunalar zaminining tebranishi va uni mustahkamlash usullari, hamda mashina va uskunalar poydevorlariga qo'yiladigan talablar keltirilgan.
- Zamin va poydevorlarni ta'mirlash: Zamin va poydevorlarni ta'mirlash sabablari va usullari, foydalanilayotgan inshoot yaqinida poydevor o'rnatish masalalari ko'rib chiqiladi.