Ижтимоий фанлар

Mazkur kitobda fanning falsafiy masalalari, uning jamiyatdagi o'rni, ilm-fan taraqqiyotining turli bosqichlari, ekologik muammolar va ularning yechimlari, milliy va umumbashariy qadriyatlar uyg'unligi kabi keng qamrovli mavzular o'rganiladi. Kitob, asosan, oliy o'quv yurtlari talabalari, magistrantlar va ilmiy izlanuvchilar uchun mo'ljallangan bo'lib, unda fanning falsafiy asoslarini tushunishga yordam beradigan materiallar jamlangan.

Asosiy mavzular

Fanning falsafiy masalalari: Ushbu mavzu fanning mohiyati, jamiyatdagi o'rni, ilm-fan va falsafa o'rtasidagi munosabat, fanning rivojlanish qonuniyatlari va istiqbollari kabi masalalarni o'z ichiga oladi. Shuningdek, fanning turli sohalarida yuzaga keladigan falsafiy muammolar tahlil qilinadi.
Dunyoviy bilimlar shakllanishi: Bu mavzu insoniyatning dunyo haqidagi tasavvurlari qanday rivojlanganligini ko'rib chiqadi. Mifologik, diniy va ilmiy dunyoqarashlar o'rtasidagi farqlar, ularning shakllanish bosqichlari va o'zaro ta'siri masalalari o'rganiladi. Fanning dunyoni anglashdagi roli yoritiladi.
Falsafa va fan o'rtasidagi munosabat: Bu mavzu fan va falsafa o'rtasidagi dialektik aloqani o'rganadi. Fanning falsafiy masalalari, ularning o'zaro bog'liqligi, fan falsafasining asosiy yo'nalishlari, ontologik, gnoseologik va aksiyologik asoslari tahlil qilinadi. Fanning taraqqiyoti, uning metodologiyasi masalalari ochib beriladi.
Markaziy Osiyoda ilmiy bilimlarning shakllanishi: Ushbu mavzu Markaziy Osiyoda ilm-fan, madaniyat va falsafaning rivojlanish tarixini o'rganadi. VII-XII va XIV-XV asrlardagi ilmiy-falsafiy meros, Markaziy Osiyolik olimlarning jahon fani va madaniyatiga qo'shgan hissasi masalalari yoritiladi.
Global muammolar falsafasi: Ushbu mavzu zamonaviy dunyodagi global muammolarni, ularning kelib chiqish sabablari va oqibatlarini o'rganadi. Ekologik muammolar, demografik vaziyat, tinchlikni saqlash va terrorizmga qarshi kurash masalalari tahlil qilinadi. Global muammolarni hal qilish yo'llari ko'rsatiladi.
Fan va din o'rtasidagi munosabat: Ushbu bob ilmiy va diniy bilimlarning o'zaro munosabatini tahlil qiladi. Fanning va dinning dunyoni bilish usullari, fan va din o'rtasidagi ziddiyatlar va hamkorlik masalalari ko'rib chiqiladi. Jahon dinlarining ta'limotlari va ilmiy qarashlar solishtiriladi.
Ilmiy bashoratning falsafiy masalalari: Ushbu mavzu bashorat qilishning mohiyati va ahamiyatini ochib beradi. Ilmiy bashorat turlari va usullari, bashoratning jamiyatdagi roli, bashorat qilishning asosiy tamoyillari masalalari ko'rib chiqiladi. Ilmiy bashoratning kelajakni rejalashtirishdagi ahamiyati yoritiladi.
Texnika falsafasi: Ushbu mavzu texnikaning mohiyati, jamiyatdagi roli, texnikaning rivojlanish bosqichlari, texnikaning ijtimoiy va axloqiy oqibatlari kabi masalalarni o'z ichiga oladi. Shuningdek, texnikaning falsafiy asoslari va texnologik determinizm masalalari yoritiladi.
Iqtisodiyot falsafasi: Bu mavzu iqtisodiyotning falsafiy asoslari, iqtisodiy bilimlarning rivojlanishi, mulk munosabatlari va iqtisodiy erkinlik masalalari kabi masalalarni o'z ichiga oladi. Iqtisodiy rivojlanishning tamoyillari, mulkning mohiyati va uning jamiyatdagi roli tahlil qilinadi.
Olimning ma'suliyati va uning odobi: Ushbu bob, ilm ahlining etik qoidalari va ma'naviy yukini muhokama qiladi. Olimning xatti-harakatlari, dindorlik, adolatparvarlik va axloqiy tamoyillariga e'tibor qaratiladi. Shuningdek, jamiyatdagi olimning roli masalalari ko'rib chiqiladi.
Fuqarolik jamiyati asoslari: Ushbu bo'lim erkin fuqarolik jamiyatining tamoyillari, uning asosiy ustunlari, davlat va fuqarolik jamiyati o'rtasidagi munosabat kabi masalalarni yoritadi. Bu shuningdek, inson huquqlari, erkinlik, nodavlat tashkilotlarning roli hamda ijtimoiy mas'uliyat kabi muhim tushunchalarni ko'rib chiqadi.