Диншунослик

Ushbu kitob Oʻzbekiston Respublikasi Oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi tomonidan oʻrta maxsus, kasb-hunar taʼlimi markazi uchun dinshunoslik fanidan akademik litsey va kasb-hunar kollejlari uchun oʻquv dasturi sifatida nashr etilgan. Dasturda dinshunoslikning asosiy tushunchalari, ibtidoiy din shakllari, milliy dinlar, jahon dinlari (yahudiylik, hinduizm, konfutsiychilik, zardushtiylik, buddaviylik, xristianlik va islom)ning ta'limotlari, manbalari va oqimlari, shuningdek, Oʻzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida vijdon erkinligi masalalari yoritilgan.

Asosiy mavzular

• Dinshunoslik asoslari: Dinshunoslik fanining predmeti, vazifalari, din tushunchasi, dinning tarixiy ahamiyati, dinlar tasnifi, diniy bagʻrikenglik, Oʻzbekistonda dinga yangicha munosabat va vijdon erkinligi masalalari.
• Dinning ibtidoiy shakllari: Diniy ongning shakllanishi, “Avesto”, “Tavrot”, “Injil”, “Qurʼon”da insoniyatning yaratilishi haqida ma’lumotlar, ibtidoiy din shakllari (totemizm, animizm, sehrgarlik, fetishizm) va ibtidoiy mifologiya.
• Milliy dinlar. Yahudiylik: Yahudiylikning kelib chiqishi, Bani Isroil xalqi, yahudiylik taʼlimoti, manbalari (“Tavrot” va “Talmud”), oqimlari (saduqiylar, favziylar, yessiylar, zamonaviy oqimlar – masonizm, sionizm), marosimlari va bayramlari.
• Hinduiylik: Hinduiylik dinining kelib chiqishi, kasta tuzumi, “Mahabharata”, Brahma, Vishnu, Shiva xudolari, oqimlar va bayramlar.
• Konfutsiychilik: Konfutsiyning hayoti, taʼlimoti, falsafiy qarashlari, Syao taʼlimoti, Li qonunlari, oila va nikoh tushunchasi, taʼlimotning tarqalishi.
• Zardushtiylik: Zardushtiylik taʼlimotining kelib chiqishi, “Avesto”, Ahura Mazda va Ahriman, tarkibiy qismlari.
• Buddaviylik: Buddaviylik asoschisi, taʼlimoti, tarqalishi, manbalari, oqimlari va yoʻnalishlari (hinayana, mahayana, dzintu, tentay, tantrizm, chan).
• Xristianlik: Xristianlik asoschisi Iso Masih, taʼlimoti (Ota-Xudo, Oʻgʻil-Xudo, Muqaddas Ruh), oqimlari (pravoslav, katolik, protestantlik).
• Islom: Islom dini, taʼlimoti va ruknlari, Muhammad (a.s) hayoti, Ka’ba tarixi.
• Islom taʼlimoti: Islom istilohi, Muhammad alayhissalom - so'nggi payg'ambar, Imon shartlari, Namoz, Zakat, Ro'za, Haj amallari.
• Islom manbalari. Qur'oni Karim: Islom manbashunosligi, Qur'oni Karimning suralari, Qur'onning to'planish tarixi.
• Islom manbalari. Hadisi Sharif: Hadislarni o'rganish va hadis to'plamlarini yig'ish, Sihoxi sitta (Al-Buxoriy, al-Muslim, at-Termiziy, Abu Dovud, an-Nasoi, Ibn Moja) hadis to'plamlari.
• Islomdagi oqimlar: Xavorijlar, Shiarlar, Mu'taziliylik: Islom olamida oqimlarning kelib chiqishi, Shiarlik, Xavorijlarning ta'limotlari, Mu'tazililik.
• Ahli sunna val-jamoa e'tiqodi. Kalom ilmi. Moturidiya, Ash'ariya: Sunniylikning aqidaviy yo'nalishi, Kalom ilmi, Moturidiya va Ash'ariya.
• Fiqhiy mazhablar: Hanafiyilik, Molikiylik, Shofe'iylik, Hanbaliylik: Islom dinidagi fiqhiy mazhablar. Hanafiy, Molikiy, Shofe'iy va Hanbaliy mazhablari.
• Tasavvuf: Islomdan avvalgi mistik oqimlar, Sufulikning paydo bo'lishi, Yassaviy tariqati, Naqshbandiya tariqati, va Sufulik manbalari.
• O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida vijdon erkinligi: O'zbekiston Respublikasida vijdon erkinligi, Vijdon erkinligining Konstitutsiyada kafolatlanishi.