Paskal tilida dasturlash

Ushbu kitob Paskal dasturlash tilini o'rganishga mo'ljallangan bo'lib, asosan O'zbekiston Aloqa va axborotlashtirish agentligi tomonidan nashr etilgan. Unda ma'lumotlarning standart turlari, murakkab operatorlar, sanoqli va skalyar turlar, massivlar, aralash turlar, protsedura va funksiyalar, to'plamlar turi hamda fayllar turi kabi asosiy tushunchalar yoritilgan. Kitob Toshkent Axborot Texnologiyalari Universiteti Samarqand filiali talabalari uchun uslubiy qo'llanma sifatida tavsiya etiladi.

Asosiy mavzular

  • Ma'lumotlarning standart turlari: Ushbu mavzu ma'lumotlarning butun (integer), haqiqiy (real), belgili (char) va mantiqiy (Boolean) turlarini o'z ichiga oladi. Har bir tur uchun amallar va standart funksiyalar keltiriladi.
  • Murakkab operatorlar: Murakkab operatorlar tarkibli operator, tanlash operatorlari va takrorlash operatorlarini qamrab oladi. Shartli operatorlar va takrorlash operatorlari (for, while, repeat) batafsil tushuntiriladi.
  • Sanoqli va skalyar turlar: Ushbu mavzu yangi turlarni yaratish imkoniyatlarini, shuningdek sanoqli va chegaralangan turlarni tavsiflash usullarini ko'rsatadi. Bundan tashqari, tanlov operatori (case) haqida ma'lumot beriladi.
  • Massivlar turi: Massivlar turi, massiv elementlarini kiritish va chiqarish usullari, yig'ilgan massivlar hamda massivlar ustida amallar bilan ishlash ko'rsatilgan.
  • Aralash tur. Birlashtiruvchi operator.: Aralash turlar (yozuvlar) va ularning xususiyatlari, shuningdek yozuv maydonlariga murojaat qilish usullari (with operatori) yoritilgan.
  • Protsedura va funksiyalar: Protsedura va funksiyalarni e'lon qilish, chaqirish usullari, formal va faktik parametrlar, global va lokal o'zgaruvchilar tushuntiriladi. Rekursiv funksiyalar haqida ma'lumot beriladi.
  • To'plamlar turi: To'plamlarni yaratish, to'plamlar ustida amallar (birlashtirish, kesishish, ayirish) hamda to'plamlarni solishtirish amallari ko'rsatilgan. In operatorining qo'llanilishi tushuntiriladi.
  • Fayllar turi: Fayllar bilan ishlash asoslari, fayllarni ochish, yozish, o'qish va yopish amallari, shuningdek matnli fayllar va ularning xususiyatlari haqida ma'lumotlar berilgan.