Геодезия
Ushbu kitob geodeziya fanining asosiy tushunchalari, usullari va amaliyotiga bag'ishlangan bo'lib, unda yer o'lchash, xarita tuzish, joy planlarini yaratish va qurilish kabi sohalarda qo'llaniladigan geodezik ishlar batafsil yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Geodeziyaga kirish: Geodeziya fanining ta'rifi, ahamiyati, vazifalari va rivojlanish tarixi. Geodeziyaning boshqa fanlar bilan aloqasi va unda qo'llaniladigan o'lchov birliklari.
- Yerning shakli va o'lchamlari: Yerning geometrik shakli, geoid, ellipsoid, referens ellipsoid tushunchalari. Yerning o'lchamlarini aniqlash usullari va natijalari.
- Koordinatalar sistemalari: Geodeziyada qo'llaniladigan koordinatalar sistemalari: to'g'ri burchakli, astronomik, geodezik va kosmik koordinatalar. Ularning xususiyatlari va qo'llanilish sohalari.
- Orientirlash burchaklari: Yo'nalishlarni aniqlash uchun ishlatiladigan burchaklar: azimut, rumb, direksion burchak. Ularning orasidagi bog'lanishlar va amaliyotda qo'llanilishi.
- Joyning plan va kartasi: Joyning plani, kartasi va profilining ta'rifi va ahamiyati. Masshtablar, ularning turlari va amaliyotda qo'llanilishi.
- Topografik karta nomenklaturasi: Topografik xaritalarning nomenklaturasi va bo'linish tizimi. Turli masshtabdagi xaritalar va ularni tuzish qoidalari.
- Geodezik masalalarni yechish: To'g'ri va teskari geodezik masalalar va ularning echimlari. Masalalarning amaliy ahamiyati va geodeziyada qo'llanilishi.
- Vertikal съемка. Нивелирлаш: Нивелирлаш. Вертикал съемка килиш, нивелирлар, вертикал бурчакларни улчаш.
- Теодолит съемка. Улчаш ва натижалар: Теодолит ёрдамида гооозонтал бурчакларии улчаш асбобларидан асосийси хисоблансин тартиб коидалари ва хар хил усуллари ва батафсил тартиби.
- Жойда чизиқ олиш ва ўлчаш: Жойда чизиқ олиш ва чизиқ ўлчаш ишларининг тартиб қоидалари, ишлатиладиган қуроллар, уларнинг тузилиши, улар ёрдамида чизиқ ўлчаш тартиби ҳақида тушунчалар бериш.