Стандартизация нового нефролитического сбора
Ushbu kitob gidravlika faniga bag'ishlangan bo'lib, unda suyuqlikning harakati, oqimi va bosimini o'rganishga oid laboratoriya ishlari va ularning metodik qo'llanmalari keltirilgan. Qo'llanma Navoiy davlat konchilik instituti talabalari uchun mo'ljallangan bo'lib, "Gornaya elektromexanika" kafedrasi tomonidan tayyorlangan. Kitobda suyuqlikning har xil rejimlaridagi harakati, Bernulli tenglamasi, Venturi o'lchagichi, gidravlik ishqalanish, mahalliy qarshiliklar, teshikdan oqib chiqish va markazdan qochma nasoslar kabi asosiy mavzularga bag'ishlangan laboratoriya ishlarining batafsil tavsiflari berilgan.
Asosiy mavzular
- Suyuqlik harakatining rejimlarini o'rganish: Ushbu mavzuda laminarlik va turbulentlik rejimlaridagi suyuqlik harakatini vizual kuzatish va Reynold sonini aniqlash usullari ko'rib chiqiladi. Tajriba o'tkazish tartibi va olingan natijalarni tahlil qilish bo'yicha ko'rsatmalar berilgan.
- Bernulli tenglamasini eksperimental o'rganish: Potentsial va kinetik energiya, bosim va gidrodinamik bosim tushunchalari o'rganiladi. Tajriba yordamida pyezometrik va bosimli liniyalarni qurish usullari, tajriba natijalarini tahlil qilish bo'yicha ko'rsatmalar berilgan.
- Venturi o'lchagichini kalibrlash: Venturi trubasining ishlash printsipi, bosimning pasayishi va suyuqlik sarfi o'rtasidagi bog'liqlik o'rganiladi. O'lchagichni kalibrlash usullari va kalibrlash grafigini tuzish bo'yicha ko'rsatmalar berilgan.
- Gidravlik ishqalanish koeffitsientini aniqlash: Gidravlik ishqalanishning suyuqlik harakatiga ta'siri, ishqalanish koeffitsientini aniqlash usullari, tajriba natijalarini tahlil qilish va hisoblash formulalari keltirilgan.
- Mahalliy qarshilik koeffitsientlarini aniqlash: Turli mahalliy qarshiliklarning (keskin kengayish, torayish, kranlar) suyuqlik harakatiga ta'siri, ularning koeffitsientlarini aniqlash usullari, tajriba natijalarini tahlil qilish bo'yicha ko'rsatmalar berilgan.
- Yupqa devorli teshikdan suyuqlikning oqib chiqishi: Suyuqlik oqimining xususiyatlari, siqilish koeffitsienti, tezlik koeffitsienti, qarshilik koeffitsientini aniqlash usullari, tajriba natijalarini tahlil qilish bo'yicha ko'rsatmalar berilgan.
- Suyuqlik oqimini o'lchash: Suyuqlik oqimini o'lchash usullari, doimiy va o'zgaruvchan suyuqlik darajasida oqimni o'rganish, tajriba natijalarini tahlil qilish bo'yicha ko'rsatmalar berilgan.
- Markazdan qochma nasos xarakteristikalari: Markazdan qochma nasoslarning tuzilishi va ishlash printsipi, nasos xarakteristikalarini aniqlash usullari, tajriba natijalarini tahlil qilish bo'yicha ko'rsatmalar berilgan.