Железнодорожный путь

Ushbu kitob temir yo'llarni loyihalash, qurish va ulardan foydalanishning nazariy va amaliy jihatlarini qamrab oladi. Unda temir yo'l transportining tarixi, yo'lning tuzilishi, materiallar, hisoblash usullari va xavfsizlik masalalari batafsil yoritilgan. Kitob talabalar, injenerlar va temir yo'l transporti sohasida ishlaydigan mutaxassislar uchun mo'ljallangan.

Asosiy mavzular

  • Temir yo'l transportining tarixi va rivojlanishi: O'rta Osiyoda temir yo'llarning paydo bo'lishi, rivojlanishi va hozirgi holati, O'zbekiston temir yo'llarining tuzilishi va ahamiyati.
  • Temir yo'l yo'lining tuzilishi va elementlari: Yo'lning yuqori qismi (relslar, shpallar, ballast), poydevor, sun'iy inshootlar, yo'lning geometrik o'lchamlari, relslar va g'ildiraklarning o'zaro ta'siri.
  • Temir yo'l yo'lini hisoblash usullari: Yo'lning mustahkamligi, barqarorligi, relslarning kuchlanishi, deformatsiyasi, ko'taruvchanligi, yuk ta'sirida yo'lning holati va dinamik hisoblashlar.
  • Besshtikoviy temir yo'llar: Besshtikoviy yo'llarning afzalliklari, ularni qurish va ishlatish shartlari, harorat ta'sirini hisoblash, relslarning mustahkamligi va barqarorligini ta'minlash.
  • Haroratning yo'lga ta'siri: Haroratning relslarga va yo'lga ta'siri, harorat o'zgarishini hisoblash, harorat kompensatorlari.
  • G'ildiraklarning relsga ta'siri: G'ildiraklarning relsga bosimi, dinamik kuchlanishlar, g'ildiraklarning tebranishi va yo'lga ta'siri, g'ildiraklarning relsdan chiqib ketishini oldini olish.
  • Yo'lning mustahkamligi va barqarorligi: Yo'lning mustahkamligini ta'minlash usullari, barqarorlikni hisoblash, yo'lning deformatsiyasini oldini olish.
  • Tormozlash va harakatlanish xavfsizligi: Tormozlash xavfsizligini hisoblash va tekshirish va temiryo'l harakatlanish xavfsizligini ta'minlash asoslari.