Limоnchilik

Kitob "Limonchilik" to'garagi uchun dastur bo'lib, umumiy o'rta ta'lim maktablarining VI-IX sinf o'quvchilari va maktabdan tashqari ta'lim muassasalarining ekologiya yo'nalishi bo'yicha tashkil qilingan to'garak mashg'ulotlari uchun mo'ljallangan. Dastur limon o'simligini yetishtirish, parvarishlash va undan yuqori hosil olish usullarini o'rgatadi. Shuningdek, o'quvchilarni tabiatga muhabbat ruhida tarbiyalash va qishloq xo'jaligiga qiziqish uyg'otish maqsadlarini ko'zlaydi. Dastur nazariy va amaliy mashg'ulotlarni o'z ichiga oladi va o'quv yiliga mo'ljallangan reja bilan ta'minlangan.

Asosiy mavzular

• Kirish: Mustaqillik kuniga bag'ishlangan mashg'ulot. Mustaqillikning ahamiyati va ta'lim sohasidagi o'zgarishlar haqida tushunchalar beriladi.
• Limon o'simligi haqida umumiy ma'lumot: Limonchilik to'garagining maqsad va vazifalari, O'zbekistonda limonchilikning rivojlanishi, limon navlari, teplitsa va transheyalarda limon yetishtirish to'g'risida ma'lumotlar beriladi.
• Limonning xalq xo'jaligidagi ahamiyati: Limon mevasining xalq xo'jaligidagi ahamiyati, O'zbekistonda limon yetishtiriladigan teplitsalar, limon mevasining tarkibi (glyukoza, saxaroza, fruktoza, vitaminlar) va limonning turli sohalardagi (farmasevtika, konditer, parfyumeriya) ahamiyati haqida ma'lumot beriladi.
• Teplisadagi havo temperaturasi va nisbiy namlikning taxminiy rejimi: Limondan yuqori hosil olish uchun havo temperaturasini muayyan darajada saqlab turish zarurligi, namlikning ahamiyati va teplisani shamollatib turish lozimligi haqida ma'lumot beriladi.
• Tuproqni limon ko'chatlarini ekishga tayyorlash: Teplisa yoki transheyalarda tuproqni ko'chat o'tkazilguncha tayyorlash, chirigan go'ng va kaliyli o'g'itlar solish, tuproqni tekislash va limon o'tkazish sxemalari haqida ma'lumotlar beriladi.
• Limon o'simligini issiqxonalarda parvarish qilish: Ko'chatlarni sug'orish, tuproq namligini optimal darajada saqlash, sug'orish usullari va tuproqni yumshatish haqida ma'lumot beriladi.
• Tuproqqa ishlov berish: Qish davrida tuproqqa ishlov berish, chirigan go'ng va superfosfat solish, tuproqni yumshatish va sug'orish kabi ishlarni olib borish haqida tushuncha beriladi.
• Tuproqni o'g'itlash: Teplitsadagi ko'chatlar o'tkazilgach, har yili qish boshlanishidan oldin, tuproqqa ishlov berishda go'ng va superfosfat solish haqida tushuncha beriladi.
• Limon shox-shabbalarini kesish va shakl berish: Yuqori va barqaror hosil olish uchun tuplarni me'yorida oziqlantirish, o'sishi va rivojlanishi bilan kifoyalanib bo'lmaydi. O'sib ketgan, shohlab ketgan novdalarini daraxt yoshiga munosib qilib, siyraklashtirib, chilpib, butab turish zarur. Shundagina tuplarning o'sishi va meva berishi yaxshilanadi.
• Limon daraxtini zararkunanda va kasalliklardan himoya qilish: Limon daraxtining asosiy zararkunandalari va kasalliklari, ularga qarshi kurash usullari, purkash va boshqa himoya tadbirlari haqida ma'lumot beriladi.
• Mevalarini yig'ishtirib olish va saqlash: Limon mevalarini yig'ishtirib olish va saqlash usullari, mevalarning pishish davri, saralash va saqlash sharoitlari haqida ma'lumot beriladi.