Маънавият асослари

Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan tavsiya etilgan "Ma'naviyat asoslari" fanidan akademik litsey va kasb-hunar kollejlari uchun o'quv dasturidir. Unda ma'naviyat tushunchasi, uning jamiyatdagi o'rni, milliy va umuminsoniy qadriyatlar, ta'lim-tarbiya masalalari, barkamol shaxs tarbiyasi, jamiyat taraqqiyotida islohotlarning o'rni kabi mavzular yoritilgan. Shuningdek, kitobda ma'naviy tahdidlar va ularga qarshi kurash yo'llari, yoshlarning mamlakat taraqqiyotidagi mas'uliyati ham ko'rsatib o'tilgan.

Asosiy mavzular

  • "Ma'naviyat asoslari" fanining maqsadi va vazifalari: Fanning predmeti, maqsad va vazifalari, ma'naviyat tushunchasi, uning inson ongi va ruhiyatidagi o'rni, ma'naviyatga ta'sir etuvchi omillar (ma'naviy meros, madaniy boyliklar, tarixiy yodgorliklar) hamda ona tilining ahamiyati.
  • Ma'naviy meros. Milliy va umumiinsoniy qadriyatlar: Ma'naviy meros va qadriyatlar tushunchalari, O'zbekistonning jahon tsivilizatsiyasidagi o'rni, mustaqillik tufayli qadriyatlarga munosabatning o'zgarishi, muqaddas dinning ma'naviyatdagi o'rni, madaniy boyliklar va xalq og'zaki ijodining durdonalari.
  • Bashariyat taraqqiyotida ma'naviyatning o'rni: Insoniyat tarixiga hissa qo'shgan mutafakkirlarning ma'naviy merosi (Aflotun, Arastu, Gerodot), O'rxun-Enasoy toshbitiklari, Bag'doddagi "Baytul Hikma" va Xorazm Ma'mun akademiyasi, Yevropa Uyg'onish davri namoyandalari va XX asr mutafakkirlari.
  • O'rta osiyolik mutafakkirlarning jahon madaniyati rivojiga qo'shgan hissasi: Buyuk allomalarning (Xorazmiy, Farg'oniy, Beruniy, Ibn Sino, Navoiy) ilmiy-ijodiy kashfiyotlari, Sohibqiron Amir Temur va Mirzo Ulug'bekning merosi, Imom Buxoriy va Termiziyning hadis ilmidagi xizmatlari, Moturidiyning e'tiqod ilmidagi roli, G'ijduvoniy va Naqshbandiy tariqati.
  • Ta'lim - tarbiya – inson ma'naviyati shakllanishiga bevosita ta'sir etuvchi omil sifatida: Ta'lim-tarbiya inson kamoloti va millat ravnaqining asosi, uning maqsad va vazifalari, ta'limni insonparvarlashtirish, ma'naviy tahdidlarga qarshi kurashda adabiyot va san'atning o'rni, ommaviy axborot vositalarining roli, ilmning fazilatlari va kasbiy mahoratning ahamiyati.
  • Barkamol shaxs tarbiyasida ma'naviyatning o'rni: Ma'naviy tarbiyaning ahamiyati, oila, mahalla va ta'lim muassasalarining roli, insoniylik, mehr-shafqat, adolat, halollik, vatanparvarlik, mehnatsevarlik, o'zaro hurmat, millatlararo totuvlik va dinlararo bag'rikenglik kabi fazilatlarni shakllantirish.
  • Jamiyat taraqqiyotida islohotlar va ularning ma'naviy mezonlari: Taraqqiyotning o'zbek modeli, davlat mulkini xususiylashtirishning ahamiyati, islohotlarning xalq turmushiga daxldorligi, bozor iqtisodiyoti sharoitida inson omili, ma'naviyat va iqtisodiyotning o'zaro aloqadorligi.
  • Ma'naviy tahdidlar va ularga qarshi kurash: Ma'naviy tajovuzlar, yoshlarni xudbinlik, loqaydlik, manfa'atparastlik kabi illatlardan himoya qilish, ma'naviy bo'shliq va zamonaviy axborot maydoni xavfi, ommaviy madaniyat niqobi ostidagi harakatlar.
  • Mamlakat taraqqiyotidagi mas'uliyatni his etish yoshlarning yuksak ma'naviy burchi: Mustaqillik g'oyasi, milliy o'zlikni anglash, milliy g'urur va vatanparvarlik tuyg'usini shakllantirish, yoshlarning mamlakat taraqqiyotiga mas'ulligi, ma'naviy yuksalishning ahamiyati.