Химия
Ushbu kitob kimyo faniga oid ma'ruzalar to'plamidan iborat bo'lib, unda anorganik kimyoning asosiy tushunchalari, qonunlari, metallar, metallmaslar, eritmalar, elektroliz, korroziya, termodinamika, kinetika va boshqa muhim mavzularga doir ma'lumotlar keltirilgan. Kitob Navoiy davlat konchilik instituti talabalari uchun mo'ljallangan.
Asosiy mavzular
- Asosiy tushunchalar va qonunlar: Kimyoning asosiy qonunlari, ekvivalentlar, Gay-Lyussak qonuni, Avogadro qonuni, elementlarning atom massalari, molekulyar massalar, molyar massalar, nisbiy zichlik kabi tushunchalar haqida ma'lumotlar berilgan.
- Atom tuzilishi: Atomning tuzilishi, radioaktivlikning ochilishi, Bor nazariyasi, atom yadrosi va elektronlar haqida ma'lumotlar berilgan.
- Davriy qonun va davriy sistema: Elementlarning davriy qonuni, davriy sistemadagi o'rni, kimyoviy bog'lanish, ion va kovalent bog'lanish, metall bog'lanish kabi mavzular yoritilgan.
- Termodinamika asoslari: Termodinamikaning I, II va III qonunlari, termodinamik hisoblar, Gess qonuni, Kirxgof qonuni kabi masalalar ko'rib chiqilgan.
- Kimyoviy kinetika: Kimyoviy reaksiyalar tezligi, gomogen va гетероген reaksiyalar, reaksiyaning tezligiga ta'sir etuvchi omillar, Vant-Goff qonuni, katalizatorlar haqida ma'lumotlar berilgan.
- Eritmalar: Eritmalarning turlari, konsentratsiyalari, eruvchanlik, elektrolitlar va noelektrolitlar, Raul qonuni, osmotik bosim, krioskopiya va ebulioskopiya kabi mavzular yoritilgan.
- Elektrolitik dissotsiatsiya nazariyasi: Elektrolitlar, elektrolitlarning klassifikatsiyasi, elektrolitik dissotsiatsiya, dissotsiatsiya konstantasi, Arrenius nazariyasi, gidroliz va pH tushunchalari haqida ma'lumotlar berilgan.
- Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari: Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalarining turlari, ularning borishi uchun ta'sir etuvchi omillar, asosiy oksidlovchilar va qaytaruvchilar haqida ma'lumotlar keltirilgan.
- Elektroliz: Elektroliz jarayoni, eritmalar va suyuqlanish elektrolizi, Faraday qonunlari, akkumulyatorlar, metallarning korroziyasi va unga qarshi kurash usullari haqida ma'lumotlar berilgan.
- Metallarning umumiy xossalari: Metallarning fizik va kimyoviy xossalari, ularning davriy sistemadagi o'rni, olinishi va qo'llanilishi haqida ma'lumotlar keltirilgan. 1 va 2 guruh metallarining xossalari alohida ko'rib chiqilgan.
- Metallmaslarning umumiy xossalari: Metallmaslarning umumiy xarakteristikasi, allotropiyasi, tabiatda tarqalishi, olinishi, qo'llanilishi, fizik va kimyoviy xossalari haqida ma'lumotlar keltirilgan. p-elementlarning xossalari ko'rib chiqilgan.
- Kimyo va atrof muhitni muhofaza qilish: Atmosferaning ifloslanishi, ozon qatlami, global ekologik muammolar, kislotali yog'inlar, sanoat chiqindilari, atmosfera va suv havzalarining muhofazasi kabi masalalar yoritilgan.
- Organik birikmalar kimyosi: Organik birikmalarning tasnifi, izomeriya, Butlerov nazariyasi, to'yingan va to'yinmagan uglevodorodlar, ularning xossalari, olinishi va qo'llanilishi haqida ma'lumotlar keltirilgan.
- Polimerlar kimyosi: Polimerlar, ularni olish usullari, fizik va kimyoviy xossalari, sintetik kauchuklar, sintetik tolalar haqida ma'lumotlar keltirilgan.