Уструшона ҳудудида кўчманчи чорвадорлар тарихининг ўрганилиши

Maqolada XX asrda Ustrushona hududida ko‘chmanchi chorvadorlar tarixini o‘rganilishi haqida so‘z boradi. M.M.Dyakonovning fikriga zid ravishda, arxeologik izlanishlar Ustrushonada ko‘chmanchilar bilan bog‘liq ko‘plab yodgorliklar borligini ko‘rsatdi. Maqolada hududdagi qo‘rg‘onlar, ularning tuzilishi, joylashuvi va arxeologik topilmalar tahlil qilinadi. Shuningdek, turli tadqiqotchilarning qo‘rg‘onlarni o‘rganishga oid fikrlari va xulosalari keltirilgan. Ustrushonadagi ko‘chmanchilar madaniyatini o‘rganishning bosqichlari ko‘rsatib o‘tilgan.

Asosiy mavzular

• Ustrushonada ko‘chmanchi yodgorliklarni o‘rganish tarixi: M.M.Dyakonovning ko‘chmanchi yodgorliklarni izlashga asos yo‘q degan fikriga zid ravishda, arxeologik tadqiqotlar natijasida Ustrushonada ko‘chmanchilar bilan bog‘liq ko‘plab yodgorliklar aniqlandi. V.F.Gaydukovichning Shrinsoydagi qabrlarni o‘rganishi, Sirdaryo viloyatidagi qo‘rg‘onlar guruhi, Ulkan-So‘ylik mozorqo‘rg‘oni va boshqa yodgorliklar haqida ma’lumotlar keltirilgan.
• Qo‘rg‘onlarning tuzilishi va joylashuvi: Maqolada qo‘rg‘onlarning shakli, tuzilishi, materiallari va joylashuvi haqida ma’lumot beriladi. Ularning yarim shar shaklida tuproq yoki toshdan ko‘tarilganligi, vaqt o‘tishi bilan yemirilganligi ta’kidlanadi. Qo‘rg‘onlarning Sirdaryo viloyatining shimoliy va janubiy hududlarida, Jizzax viloyatining tog‘li hududlarida joylashganligi qayd etilgan.
• Arxeologik topilmalar va ularning talqini: Qo‘rg‘onlardan topilgan arxeologik artefaktlar, jumladan sopol idishlar, pichoqlar, xanjarlar, qilichlar, kamon o‘qlari, uzuklar, usmadonlar va boshqa buyumlar haqida ma’lumot beriladi. Qabrda olov bilan bog‘liq dafn etish odatlari, shuningdek, otlar bilan bog‘liq dafn etish holatlari tasvirlangan. Topilmalar turli tadqiqotchilar tomonidan tahlil qilingan va ularning davri, madaniy mansubligi haqida xulosalar berilgan.
• Ustrushonada ko‘chmanchi yodgorliklarni o‘rganish bosqichlari: Maqolada Ustrushonadagi ko‘chmanchi yodgorliklarni o‘rganishni uch davrga bo‘lish mumkinligi aytilgan: XX asrning 20-yillarigacha bo‘lgan razvedka tarzidagi ma’lumotlar, XX asrning 90-yillarigacha bo‘lgan davr va XX asrning 90-yillaridan keyingi davr.