Чизмачиликдан

Ushbu kitob chizmachilik asoslarini o'rganuvchilar uchun mo'ljallangan bo'lib, unda chizma chizish qoidalari, geometrik yasashlar, proyeksiyalash usullari, kesimlar, yoyilmalar, aksonometrik proyeksiyalar, yig'ish chizmalari va boshqa chizmachilikka oid ma'lumotlar batafsil bayon etilgan. Kitobda materiallar, standartlar, o'lchamlar, tolerantliklar va yuzalarning g'adir-budurligi kabi muhim texnik ma'lumotlar ham keltirilgan.

Asosiy mavzular

  • Chizmachilik asoslari va standartlar: Ushbu bo'limda chizmachilikda ishlatiladigan asboblar, materiallar va standartlar haqida ma'lumot beriladi. Chizmalarning formatlari, shkala turlari va chiziqlarning qo'llanilishi ko'rsatiladi. Shuningdek, yozuv shriftlariga ham e'tibor qaratilgan.
  • Geometrik yasashlar: Ushbu bo'limda geometrik shakllarni (kesmalar, burchaklar, aylana va yoylarni) yasash usullari keltirilgan. Parallel, perpendikulyar chiziqlar, kesmalarni teng bo'laklarga bo'lish, burchaklarni yasash va teng bo'laklarga bo'lish kabi amaliy yasashlar ko'rsatilgan.
  • Proyeksiyalash usullari: Bu bo'limda detal va buyumlarni tekislikda tasvirlash usullari, ya'ni proyeksiyalash usullari (markaziy, parallel, aksonometrik) haqida ma'lumot beriladi. Aksonometrik proyeksiyalarning turlari (izometriya, dimetriya, trimetriya) va ularni yasash qoidalari tushuntiriladi.
  • Kesimlar va yoyilmalar: Ushbu bo'limda detallarni kesish va kesmalarni grafikda ko'rsatish qoidalari, yuzalarning yoyilmalarini yasash usullari bayon etiladi.
  • O'lchamlar, tolerantliklar va yuzalarning g'adir-budurligi: Bo'limda chizmalarda o'lchamlarni to'g'ri qo'yish, yuzalarning g'adir-budurligini ko'rsatish, detallarning o'zaro almashinuvchanligini ta'minlash uchun qo'llaniladigan tolerantliklar va o'tkazishlar haqida ma'lumotlar beriladi.
  • Birikmalar: Ushbu bo'limda ajraladigan (rezbali birikmalar, shponkali, shlitsali birikmalar) va ajralmaydigan (payvandlash, parchinlash, kavsharlash) birikmalar haqida umumiy ma'lumot beriladi hamda ularning grafik tasvirlanish qoidalari keltiriladi. Shuningdek, quvur birikmalari va ularni chizish qoidalari ham yoritilgan.
  • Tarkibiy qismlar va yig'ish chizmalarini o'qish: Ushbu bo'limda chizmalarni o'qishda e'tibor berish zarur bo'lgan jihatlar, detallarning qanday qismlardan tashkil topganligi va ularning o'zaro bog'liqligi haqida ma'lumotlar berilgan.
  • Sxemalar: Ushbu bo'limda sxemalarning turlari (elektrik, gidravlik, kinematik) va ularni chizish qoidalari, shartli grafik belgilari keltirilgan.
  • Avtomatlashtirilgan loyihalash (SАПР): Ushbu bo'limda avtomatlashtirilgan loyihalash tizimlari (SАПР) va ularning tarkibiy qismlari, imkoniyatlari haqida ma'lumot beriladi.