Лаборатория ишлари
Ushbu kitob turli xil elektr laboratoriya ishlarini o'tkazish bo'yicha qo'llanma bo'lib, unda o'zgaruvchan va o'zgarmas tok zanjirlari, bir fazali transformatorlar, avtomobil generatorlari va o'zgaruvchan tokni o'zgarmas tokka aylantirish sxemalari kabi mavzularga oid amaliy mashg'ulotlar tavsiflangan. Qo'llanma talabalarga mo'ljallangan bo'lib, ularga nazariy bilimlarni amaliyotda qo'llash va elektr qurilmalarining ishlash prinsipini chuqurroq tushunishga yordam beradi. Kitobda har bir laboratoriya ishi uchun maqsad, nazariy qism, ishni bajarish tartibi, hisobotni topshirishga tayyorgarlik va nazorat savollari keltirilgan.
Asosiy mavzular
- O'zgarmas tok zanjirlarini tadqiq etish: Ushbu mavzu o'zgarmas tok zanjirlarining asosiy qonunlari, qarshiliklarni ketma-ket, parallel va aralash ulash usullari, Kirxgof qonunlari va ularni amaliyotda tekshirishga bag'ishlangan. Talabalar ampermetr va voltmetr yordamida tok va kuchlanishlarni o'lchash, qarshiliklarni aniqlash va zanjirlarni tahlil qilishni o'rganadilar.
- O'zgaruvchan tok zanjirlarini tadqiq etish: Bu mavzu o'zgaruvchan tok zanjirlarida reaktiv elementlar (induktivlik va sig'im) mavjudligini hisobga olgan holda, Ohm va Kirxgof qonunlarini qo'llashni o'rgatadi. Talabalar zanjirning to'la, aktiv va reaktiv qarshiliklarini, quvvat koeffitsientini aniqlashni, vektor diagrammalarini qurishni va zanjir parametrlariga ta'sir etuvchi omillarni tahlil qilishni o'rganadilar.
- Uch fazali o'zgaruvchan tok zanjirlarini tadqiq etish: Ushbu mavzu uch fazali tok tizimlarining asosiy tushunchalari, ularni yulduz usulida ulash, simmetrik va nosimmetrik yuklamalar, neytral simning roli va fazalararo kuchlanishlarni o'lchashga bag'ishlangan. Talabalar fazaviy va chiziqli toklar o'rtasidagi munosabatlarni o'rganadilar va uch fazali zanjirlarning afzalliklarini tahlil qiladilar.
- Bir fazali transformatorni tadqiq etish: Bu mavzu transformatorning tuzilishi, ishlash prinsipi, transformatsiya koeffitsienti, foydali ish koeffitsienti (FIK), kuchlanish isrofi, asosiy ish holatlari (salt ishlash, yuklama ostida ishlash, qisqa tutashuv) va tashqi xarakteristikalarini o'rganishga qaratilgan. Talabalar transformatorning parametrlarini aniqlash va uning ishlashini tahlil qilishni o'rganadilar.
- Avtomobil generatorini tadqiq etish: Ushbu mavzu avtomobil generatorining tuzilishi, ishlash prinsipi, asosiy qismlari (stator, rotor, to'g'rilagich), xarakteristikalari (salt yurish, tashqi, rostlash) va o'zgarmas tok generatori bilan solishtirishga bag'ishlangan. Talabalar generatorning turli xil rejimlardagi ishlashini o'rganadilar va uning asosiy parametrlariga ta'sir etuvchi omillarni tahlil qiladilar.
- O'zgaruvchan tokni o'zgarmas tokka to'g'rilash sxemalarini tadqiq etish: Bu mavzu o'zgaruvchan tokni o'zgarmas tokka aylantirish uchun ishlatiladigan diodli to'g'rilagichlar (bir yarim davrli, ikki yarim davrli) va ularning ishlash prinsipini, kondensatorli filtrlarning ahamiyatini, to'g'rilash koeffitsientlarini va teskari kuchlanishni o'rganishga bag'ishlangan. Talabalar turli xil to'g'rilagich sxemalarining afzalliklari va kamchiliklarini tahlil qiladilar.