Бошқарув ҳисоби

Ushbu kitob iqtisodiyotni boshqarish, rejalashtirish, resurslarni taqsimlash, hisobga olish, tahlil qilish va boshqaruv qarorlarini qabul qilish kabi muhim sohalarga bag'ishlangan. Unda boshqaruv hisobining nazariy va amaliy asoslari, xususan, xarajatlar va mahsulot tannarxini kalkulyatsiya qilish, javobgarlik markazlari bo'yicha hisobni tashkil etish, byudjetlashtirish, investitsiya loyihalarini tahlil qilish va segmentlar bo'yicha hisobot tuzish kabi masalalar ko'rib chiqiladi. Kitob talabalarga, buxgalterlarga, iqtisodchilarga va boshqaruv sohasida faoliyat yuritayotgan mutaxassislarga mo'ljallangan.

Asosiy mavzular

"Boshqaruv hisobi" fanining predmeti va metodi, uning nazariy asoslari: Boshqaruv hisobining predmeti xarajatlar va mahsulot tannarxi kalkulyatsiyasi, javobgarlik markazlari bo'yicha boshqaruv hisobini tashkil etish, byudjetlashtirish, istiqbolni belgilovchi loyihalar tahlili, segmentlar bo'yicha hisobot tuzish, samarali transfer baholarini shakllantirishning nazariy-uslubiy asoslaridan iborat.
Boshqaruv hisobining shakllanish tarixi: Boshqaruv hisobi buxgalteriya hisobi tarkibida mustaqil fan sifatida rasman 1972-yilda tan olingan. Uning paydo bo'lishi hamda shakllanishi kalkulyatsiya va ishlab chiqarish hisoblarining rivojlanishi bilan bog'liq.
Boshqaruv va ishlab chiqarish hisobi o'rtasidagi bog'liqlik: Boshqaruv hisobi ishlab chiqarish hisobidan kengroq bo'lib, o'z ichiga ichki (segmentar) hisob va hisobot, transfert bahoni shakllantirish hamda istiqbolni belgilash kabi hisobning yangi yo'nalishlarini qamrab oladi.
Moliyaviy va boshqaruv hisobining o'zaro bog'liqligi: Moliyaviy va boshqaruv hisobi o'rtasida ko'pgina umumiyliklar mavjud, chunki ularning ikkalasi ham korxona hisob tizimi axborotidan foydalanadi. Moliyaviy hisobning qabul qilingan tamoyillari boshqaruv hisobida ham amal qilishi mumkin.
Xarajatlarni turkumlash va hisobga olish: Xarajatlar mahsulotlarni ishlab chiqarish, tovar sotish, ish bajarish va xizmat ko'rsatish bilan bog'liq bo'lgan sarflarning puldagi ifodasidir.
Mahsulot tannarxini kalkulyatsiya qilish usullari va zamonaviy tizimlari: Mahsulot tannarxini kalkulyatsiya qilishning normativ, jarayonli, buyurtmali, to'liq tannarx, marjinal xarajatlarni umumlashtirish, xarajatlarni mutanosib taqsimlash, aralash kabi usullari mavjud.
"Standart-kost" tizimi bo'yicha boshqaruv hisobini tashkil etish: "Standart-kost" hisob tizimi - bu xarajatlar hisobi va tannarxni aniqlash tizimi bo'lib, unda ishlab chiqarilgan mahsulot(ish, xizmat) tannarxi avvaldan puxta, obdon hisoblab chiqilgan normativ xarajatlar yordamida baholanadi, keyin esa haqiqiy qilingan xarajatlar bilan taqqoslanadi.
"Direkt-kosting" tizimi bo'yicha xarajatlarni hisobga olish: "Direkt-kosting" hisob tizimi doimiy va o'zgaruvchan xarajatlarni ajratish orqali boshqaruv qarorlarini qabul qilishni soddalashtiradi.
Javobgarlik markazlari bo'yicha xarajatlar hisobini tashkil etish: Javobgarlik markazlari – bu boshqaruv hisobi tizimida muhim ob'ekt hisoblanib, boshqaruv xodimlari faoliyatini tashkil etishga yo'naltirilgan yangi psixologik talqindir.
Boshqaruv qarorlarini qabul qilish: Boshqaruv qarorlari - bu boshqaruv faoliyatining eng muhim natijasi, ayniqsa bugungi tahlikali vaziyatda.
Biznes tarkibini o'zgartirish: Bozor munosabatlari sharoitida biznes tarkibini o'zgartirish (qayta tarkiblash) moddiy, mehnat va moliyaviy resurslardan samarali foydalanish hamda ularni taqsimlash imkonini beradi.