Atom fizikasi
Ushbu kitob O'zbekistondagi universitetlar fizika-texnika fakultetlari talabalari uchun mo'ljallangan "Atom fizikasi" fanidan laboratoriya ishlarini o'tkazish bo'yicha qo'llanma hisoblanadi. Qo'llanmada atom fizikasi laboratoriyasida o'tkaziladigan asosiy tajribalar, o'lchash usullari, xatoliklarni aniqlash, turli atom hodisalarini o'rganish (fotoeffekt, termoelektron emissiya, rentgen nurlari va h.k.), shuningdek, lazerlar bilan ishlash bo'yicha ko'rsatmalar keltirilgan. Har bir laboratoriya ishi uchun nazariy ma'lumotlar, ishni bajarish tartibi va nazorat savollari berilgan. Kitob fizika o'qituvchilari va talabalari uchun foydali bo'lishi mumkin.
Asosiy mavzular
- O'lchash holatlari: Tajriba natijalarida xatoliklarni baholash, xatoliklarni kamaytirish usullari, ishonchlilik intervalini aniqlash, Styudent koeffitsentlari jadvali.
- Tomson usuli bilan elektronning solishtirma zaryadini aniqlash: Elektronning elektr va magnit maydonlaridagi harakati, Lorens kuchi, elektronning solishtirma zaryadini hisoblash.
- Spektroskopni darajalash, vodorod spektrini o'rganish: Spektroskopning tuzilishi va ishlash prinsipi, dispersiya hodisasi, spektral chiziqlarni aniqlash, moddalarning optik xossalari.
- Frank-Gers tajribasi: Atomlarda diskret energetik sathlar mavjudligini isbotlash, gazlarni ionlash va rezonans potensiallarini o'rganish.
- Fotoeffektda elektron chiqish ishini aniqlash: Fotoeffekt hodisasi, elektronning chiqish ishi, diod-volt-amper harakteristikasi.
- Termoelektron emissiya hodisasini o'rganish: Termoelektron emissiya, tok zichligining haroratga bog'liqligi, Richardson qonuni.
- Yarim o'tkazgichli lazer nurining to'lqin uzunligini aniqlash: Lazerlarning ishlash fizik asoslari, kvant tizim, spontan va majburiy nurlanishlar, invers bandlik, yarim o'tkazgichli lazerning ishlash tamoyili.
- Elektronning solishtirma zaryadini bir jinsli elektr maydonda aniqlash: Elektronning yassi kondensator maydonidagi harakati, zaryadli zarralarning harakat traektoriyasi, solishtirma zaryadni hisoblash.
- Lazer yordamida neon atomining metastabil energetik holatini aniqlash: Optik kvant generatorlar (lazerlar)ning ishlash prinstipini o'rganish va neonning metastabil holatini aniqlash.
- Rentgen nurlarini olish va uni o'rganish: Rentgen nurlarining tabiati va xossalari, rentgen nurlanish manbalari va ularning tavsiflari.