Хорижий мамлакатлар лингвестик назарияси

Ushbu kitob tilshunoslik fanining turli yo'nalishlari va nazariyalariga bag'ishlangan. Unda jahon tilshunosligida o'z o'rniga ega bo'lgan olimlarning qarashlari, g'oyalari va nazariyalari tahlil qilingan. Kitobda Ferdinand de Sossyur, Vilgelm fon Humboldt, Leonard Blumfild, Lui Elmslev kabi tilshunoslarning lingvistik qarashlari batafsil yoritilgan. Shuningdek, gapning aktual bo'laklari, fonologiya asoslari, sintaktik derivatsiya kabi muhim mavzular ham ko'rib chiqilgan. Kitob tilshunoslikka qiziquvchi talabalar, magistrantlar va tadqiqotchilar uchun mo'ljallangan.

Asosiy mavzular

Vilgelm fon Humboldtning lingvistik ta'limoti: Humboldtning tilga bo'lgan sistemali yondashuvi, til belgilariga oid qarashlari, til va tafakkur munosabatlari, tilning ichki va tashqi formasi haqidagi g'oyalari ko'rib chiqiladi.
Ferdinand de Sossyurning lingvistik ta'limoti: Sossyurning tilshunoslik konsepsiyasi, tilning sistema ekanligi, til va nutq dixotomiyasi, til belgilarining tanlanishi va turlari, парадигматик va синтагматик munosabatlar haqidagi qarashlari yoritiladi.
Leonard Blumfildning lingvistik qarashlari va deskriptiv tilshunoslik: Blumfildning tilga behavioristik yondashuvi, deskriptiv metodning asosiy tamoyillari, стимул va реакция tushunchalari, til hodisalariga psixologik yondashuvga qarshiligi, morfemani tahlil birligi sifatida ko'rishi kabi masalalar tahlil qilinadi.
Lui Elmslevning lingvistik qarashlari va glossematika: Elmslevning glossematik nazariyasi, tilning immanent algebrasini yaratish g'oyasi, formal deduktiv sistema, tilning substansiya va forma, ifodalovchi va ifodalanuvchi tomonlari o'rtasidagi munosabatlar masalalari ko'rib chiqiladi.
Vilem Mateziusning lingvistik nazariyasi va gapning aktual bo'laklari: Mateziusning gapning aktual bo'linishi nazariyasi, tema va rema tushunchalari, gapning asosiy va yadro qismlari, kommunikativ funksiya va ma'no nuqtai nazaridan tahlil masalalari yoritiladi.
Andre Martineniпg funksional tahlil nazariyasi: Martineniпg funksional tahlil konsepsiyasi, monema tushunchasi, avtonom, funksional va qaram monemalar, nutqda ularning vazifalari, munosabatlari va o'zaro ta'siri ko'rib chiqiladi.
Еji Kurilovichning sintaktik derivatsiya nazariyasi: Kurilovichning derivatsiya tushunchasi, leksik va sintaktik derivatsiya o'rtasidagi farq, operand, operator va derivat tushunchalari, derivatsiyani hosil qiluvchi usullar va vositalar masalalari tahlil qilinadi.
Nikolay Trubetskoyning fonologik nazariyasi: Trubetskoyning fonologiya asoslari, fonema va uning variantlari, фонологик оппозитсия, uтq товушларини til nuqtai nazaridan farqlash, vazifalari va turlari masalalari ko'rib chiqiladi.
Lusian Ten'yerning verbosentrik nazariyasi: Ten'yerning verboсentrik nazariyasi, fe'lning gapdagi markaziy o'rni va boshqaruvchi roli, aktant va sirkonstant tushunchalari, fe'lning valentligi va sintaktik munosabatlar masalalari tahlil qilinadi.