Ҳуқуқ нормасининг мантиқий тузилиши
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasida huquq nazariyasiga bag'ishlangan bo'lib, huquqning mohiyati, jamiyatdagi roli, inson huquqlari va erkinliklari kabi asosiy masalalarni tahlil qiladi. Kitobda huquqiy normalarning turlari, tuzilishi, manbalari, huquqiy munosabatlar va huquqiy tartibga solish mexanizmlari ham ko'rib chiqiladi. Islom dinidagi huquq tushunchasi va uning demokratik huquqiy davlat qurishdagi ahamiyati ham o'rganilgan. Kitob yuridik ta'lim olayotgan talabalar, huquqshunoslar va huquq masalalari bilan qiziquvchilar uchun mo'ljallangan.
Asosiy mavzular
- Huquq normalari tushunchasi: Huquq normalari ijtimoiy munosabatlarni tartibga soluvchi, davlat tomonidan o'rnatilgan va majburiy kuchga ega bo'lgan xulq-atvor qoidalaridir. Ular huquq tizimining asosiy elementidir va o'ziga xos tuzilishga ega.
- Huquq normalarining mantiqiy tuzilishi: Huquq normalari gipoteza, dispozitsiya va sanktsiya kabi tarkibiy qismlardan iborat. Gipoteza normalarning qanday sharoitlarda amal qilishini belgilaydi, dispozitsiya xulq-atvor qoidasini ifodalaydi, sanktsiya esa qoidabuzarlik uchun javobgarlikni belgilaydi.
- Huquq normalarining turlari va ularning tasnifi: Huquq normalari turli mezonlarga ko'ra tasniflanishi mumkin: huquq beruvchi, majburiyat yuklovchi, man qiluvchi normalar; moddiy va protsessual normalar; abstrakt va kazuistik normalar; aniq va noaniq normalar; imperativ va dispozitiv normalar.
- Islom dinida huquq tushunchasi: Islom dinida huquq adolat, tenglik va insoniylik kabi tamoyillarga asoslanadi. Islom huquqi insonning shaxsiy xavfsizligi, obro'si va erkinliklarini himoya qilishga qaratilgan.
- Demokratik huquqiy davlat qurishda huquqning roli: Demokratik huquqiy davlatda huquq ustuvorligi ta'minlanadi, qonun oldida hamma teng bo'ladi, inson huquqlari va erkinliklari himoya qilinadi. Huquq davlat hokimiyatini cheklaydi va fuqarolik jamiyatini rivojlantirishga yordam beradi.