Компакт - лекции
Ushbu kitobda rus tilshunosligining asosiy bo'limi - morfologiya chuqur o'rganiladi. Unda so'z turkumlari, ularning grammatik xususiyatlari, shakllanishi va o'zgarishi kabi muhim tushunchalar batafsil tahlil etilgan. Kitob filologiya yo'nalishidagi talabalar uchun qo'llanma sifatida mo'ljallangan bo'lib, rus tilining grammatik qurilishini tushunishda yordam beradi. Unda nazariy ma'lumotlar, tahliliy sxemalar va mustaqil ishlash uchun test topshiriqlari keltirilgan.
Asosiy mavzular
- So'z turkumlari: Ushbu bo'limda so'z turkumlarining tasnifi, ularning leksik-grammatik xususiyatlari, morfologik belgilari va sintaktik vazifalari ko'rib chiqiladi. Ot, sifat, son, olmosh, fe'l, ravish, undov kabi so'z turkumlarining har biri batafsil tahlil qilinadi.
- Ot: Otning grammatik jinsi, soni, kelishigi, aniq va noaniq shakllari, shuningdek, otlarning turli xil ma'no guruhlari (jonli va jonsiz, konkret va abstrakt) haqida ma'lumot beriladi.
- Sifat: Sifatning darajalari (oddiy, qiyosiy va orttirma), to'liq va qisqa shakllari, sifatning ot bilan moslashuvi va sintaktik vazifalari tahlil etiladi.
- Son: Sonlarning turlari (miqdor, tartib, kasr), ularning grammatik xususiyatlari va so'z birikmalarida qo'llanilishi ko'rib chiqiladi.
- Olmosh: Olmoshlarning turlari (kishilik, ko'rsatish, so'roq, egalik, o'zlik, belgilash, inkor, gumon), ularning grammatik xususiyatlari va gapdagi o'rni haqida ma'lumot beriladi.
- Fe'l: Fe'lning zamon, mayl, nisbat, shaxs, son kabi grammatik kategoriyalari, fe'lning tuslanishi va o'zgarishi tahlil etiladi.
- Ravish: Ravishning turlari (holat, o'rin, payt, sabab, maqsad), ularning grammatik xususiyatlari va gapdagi o'rni ko'rib chiqiladi.
- Undov: Undovlar, ular grammatik xususiyatlari va nutqda ifodalangan ma'nosi haqida ma'lumot beriladi.
- So'z yasalishi: So'z yasash usullari (affiksatsiya, qo'shish, konversiya), so'z tarkibi (o'zak, qo'shimchalar), so'z yasashda tarixiy o'zgarishlar tahlil qilinadi.