Kolloid kimyo
Ushbu elektron qo'llanma O'zbekiston davlat universitetlarining filologiya fakultetlari talabalari uchun mo'ljallangan bo'lib, unda XX asr o'zbek adabiyotining yangi davri, xususan 50-80 yillar adabiy jarayoni, badiiy publitsistika, nasr (hikoya, qissa, roman), nazm (lirikasi, dostonlar) va dramaturgiya kabi yo'nalishlari yoritilgan. Qo'llanmada Zulfiya, Said Ahmad, Asqad Muxtor, Odil Yoqubov, Pirimqul Qodirov, Shukur Xolmirzaev va Utkir Hoshimov kabi yozuvchilarning hayoti va ijodi tahlil qilingan.
Asosiy mavzular
- Yangi davr o'zbek adabiyotining keyingi bosqichi (50-80 yillar): Ushbu davrda adabiyotning hayot bilan aloqasi mustahkamlanadi, yangicha idrok qilish tendensiyalari kuchayadi, shaxsga sig'inish illatlari tanqid ostiga olinadi va real hayot muammolari aks etadigan asarlar yaratiladi. Shuningdek, uslubiy izlanishlar jonlanadi va adabiyotda insonparvarlik masalalari ko'tariladi.
- Badiiy publitsistika: Publitsistika orqali hayotdagi o'zgarishlar va muammolar tezkorlik bilan ifodalanadi. A.Qahhor, I.Rahim va N.Safarovlarning asarlari bu borada ajralib turadi. Ammo keyinchalik publitsistikaga xos jangovar ruh susayadi va asosan yutuqlar haqida yozish tendensiyasi ustun keladi.
- Nasr (hikoya, qissa, roman): Hikoyachilikda yangi xususiyatlar paydo bo'ladi, konfliktlilik kuchayadi. A.Qahhor, Said Ahmad va boshqalarning hikoyalari shu jumladandir. Qissa va romanlarda inson ruhiyati chuqur tahlil qilinadi, tarixiy mavzularga murojaat kuchayadi, biroq mafkuraviy cheklanishlar ham sezilib turadi.
- Nazm (lirikasi, dostonlar): She'riyatda vatan, ona yurt, orzular mavzusi keng yoritiladi. Xalqaro voqealarga munosabat bildirish ham o'zbek she'riyatida o'rin oladi. Zulfiya, Oybek, Hamid Olimjon kabi shoirlarning asarlari bu borada namuna bo'la oladi. Shuningdek, turli ramziy ishoralarga boy she'rlar yaratiladi.
- Dramaturgiya: Dramaturgiyada 'konfliktsizlik' nazariyasidan voz kechish tendensiyasi kuzatiladi. A.Qahhorning 'Tobutdan tovush' asari kabi o'tkir satirik komediyalar yaratiladi. Uyg'un, I.Sulton va U.Umarbekov kabi dramaturglarning asarlari sahnalashtiriladi. Asosiy e'tibor shaxs ma'naviyati va jamiyat oldidagi burchiga qaratiladi.
- Adiblar hayoti va ijodi: Qo'llanmada Zulfiya, Said Ahmad, Asqad Muxtor, Odil Yoqubov, Pirimqul Qodirov, Shukur Xolmirzaev va Utkir Hoshimov kabi yozuvchilarning hayoti va ijodiy faoliyatiga oid ma'lumotlar, asarlarining tahlili va adabiy merosi haqida batafsil ma'lumot berilgan.